Blog geschiedenis en maatschappij

Het Studiecentrum voor Oorlog en Maatschappij en het Instituut voor Publieksgeschiedenis redigeerden op vraag van Knack een geïllustreerd magazine over de Tweede Wereldoorlog dat vanaf 6 mei in de krantenwinkels te koop is. 

Historica Giselle Nath doet onderzoek naar de opkomst van het massaconsumptiemodel tijdens de Koude Oorlog. In Warschau en Berlijn bezocht ze enkele fonkelnieuwe musea die deze recente epoche uit de menselijke geschiedenis behandelen. Maar ze merkte eveneens dat de hedendaagse verbeelding van deze ‘voorbije’ periode verre van onproblematisch is. Een razend interessante analyse, niet enkel voor publiekshistorici.

Experimentele 'Wat als?' geschiedschrijving. Dit is wat het unieke boek Het land dat nooit was. Een tegenfeitelijke geschiedenis van België ons brengt. Verschillende historici herschreven op een radicale maar geloofwaardige manier tien historische casussen die het België van vandaag sterk hebben bepaald.

Dit academiejaar zoomt het IPG in op de vele herinneringsactiviteiten die zich naar aanleiding van de herdenking van Wereldoorlog I ontwikkelen. Kunnen we spreken van een echte herdenkingshype? Welke mogelijkheden en gevaren brengen deze commemoratieve praktijken met zich mee? Hoe dienen we deze herdenkingspraktijken het best te benaderen? Is er sprake van een collectief geheugen? Om deze vragen te beantwoorden focussen we o.a. op hoe er doorheen de eeuwen werd herdacht, hoe de digitale revolutie het herdenkingsproces vandaag beïnvloedt, hoe historici dit proces in de praktijk kunnen begeleiden en welke rol overheden innemen.

Hierbij reiken we enkele do’s en don’ts aan voor het schrijven van websiteteksten.

Op initiatief van Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege wordt de Topstukkenlijst uitgebreid met zes objecten en zeven verzamelingen over de Eerste Wereldoorlog.

Omwille van de capaciteit, toegankelijkheid, interactiviteit en flexibiliteit voelden publiekshistorici zich al vroeg in de digitale omwenteling aangetrokken tot nieuwe media en online platformen. Digitale media bieden publiekshistorici een immens arsenaal aan nieuwe manieren om historische kennis te presenteren en om te interageren met het publiek. Vraag is of ze het potentieel van digitale media waarmaken en of ze zich bewust zijn van hun eigen online gedrag en de uitdagingen die een digitaal publiek met zich meebrengt.

Op 3 oktober stelt Giselle Nath haar boek 'Brood willen we hebben! Honger, sociale politiek en protest tijdens de Eerste Wereldoorlog in België' (Manteau, 2013) voor in boekhandel Walry in Gent.

Op welke manier(en) kunnen historische documentaires geschiedenis voor een breed publiek brengen? Met welke spelregels moet een goede documentaire rekening houden? Hoe balanceer je tussen entertainment en adequate historische informatie? Wat is het belang van re-enactment, ‘talking heads’, getuigen en getuigenissen, en het gebruik van archiefbeelden of ‘found footage’? En hoe gaat de publiekshistoricus met dit historisch medium om? Professionals uit het veld gunnen ons een blik achter de schermen van hun historische docu’s. Masterstudenten publieksgeschiedenis bedenken een concept voor hun eigen historische documentaire en komen het gewapend met trailers, budgetvoorstellen en marketingcampagnes voorstellen aan een jury.

Er beweegt wat in academisch erfgoedland. Op een weekend tijd werd (in Amsterdam) een landelijke collectiewebsite gelanceerd en (in Mechelen) een studiedag van ETWIE gehouden. Dat is een nieuw expertisecentrum voor technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed. Dankzij de Benelux-trein, die inmiddels zelf erfgoed is geworden, konden we beide evenementen bijwonen.

Wie: Giselle Nath is co-auteur van het boek 14-18 van dichtbij, en verbonden aan het Instituut voor Publieksgeschiedenis (Universiteit Gent). Wat: commercie is niet de enige doodgraver van de herdenking, ook simplistische vereenvoudiging dreigt. Waarom? Het oorlogsverleden heeft meer weerhaken dan kant-en-klare boodschappen.

‘Wat moet je met een museum met duizenden gelijkaardige objecten?’ Paul Spies, de directeur van Amsterdam Museum (AM) gooide het in de groep tijdens zijn uiteenzetting in Gent vorige maand. Onder zijn impuls opende in 2011 Amsterdam DNA, een apart multimediaal traject doorheen AM dat de bezoeker in 45 minuten introduceert in de geschiedenis van Amsterdam. Gedreven door scepsis én hoop gingen we het zien met eigen ogen.