W.

Inhoud

W. is een biografische film over George W. Bush jr., de 43^ste president van de Verenigde Staten van Amerika. De film verweeft twee verhalen in één, dat van het leven van George Bush, die worstelt met een knoert van een drankprobleem en met een afstandelijke relatie met zijn vader, George Bush sr. en dat van de Irak-oorlog (2003). De film is een combinatie van flashbacks uit zijn volwassen leven tot aan zijn benoeming tot president en de jaren waarin Bush president is, wanneer hij en zijn staf de oorlog tegen Irak bedisselen en voorbereiden. Zo is de kijker getuige van de inwijding van Bush in een studentengenootschap, zijn arrestatie na een baseballmatch, zijn voorliefde voor baseball en sport in het algemeen, zijn wilde levensstijl waarin hij geen enkele job kan behouden en zich te pletter drinkt, zijn ontmoeting met Barbara - zijn latere vrouw -, zijn bekering tot een 'reborn christian' en het daarmee gepaard gaande afkicken van de alcohol, zijn getroebleerde relatie met zijn vader, de hulp van Bush jr. aan Bush sr.'s campagne voor het presidentschap in 1988 en de race naar het gouverneurschap van Texas. Er wordt op geregelde momenten de draak gestoken met Bush - Bush sr. wordt dan weer zeer positief afgeschilderd - en Rice, Rumsfeld en Cheney krijgen een stug en realpolitik karakter aangemeten. De film eindigt met een zeer onzekere Bush, vanwege de mislukkingen in Irak en zijn knipperlichtrelatie met zijn vader.

Productie

Oliver Stone zei over deze film: "I want a fair, true portrait of the man. How did Bush go from an alcoholic bum to the most powerful figure in the world? It's like Frank Capra territory on one hand, but I'll also cover the demons in his private life, his bouts with his dad and his conversion to Christianity, which explains a lot of where he is coming from. It includes his belief that God personally chose him to be President of the United States, and his coming into his own with the stunning, preemptive attack on Iraq. It will contain surprises for Bush supporters and his detractors." En inderdaad, hoewel Oliver Stone bekend staat als een fervente Bush-tegenstander is de film niet vervallen in al te makkelijke kritiek op de persoonlijkheid van Bush, hij wou geen anti-Bush pamflet maken. Stone heeft het nog voorzichtig aangepakt. Stone heeft al twee films gemaakt over presidenten: 'JFK' en 'Nixon', waarbij 'Nixon' de donkerste van de drie mag genoemd worden. Hier wordt er kritiek gegeven op Bush en de Irak-oorlog, maar ligt het accent eveneens op de persoon Bush, waar we soms zelfs medelijden voor krijgen doorheen de film.

Normaal zou Christian Bale de rol van Bush op zich nemen - hij had het accent en de gedragingen van Bush al onder de knie - maar hij besliste uiteindelijk de rol niet op te nemen als gevolg van een ruzie over de make-up die zou worden aangebracht om hem op Bush te doen lijken. Bale is immers bekend als een echte detailfreak. Josh Brolin werd zijn vervanger, en met verve.

Het script is geschreven door Stanley Weiser - ook al de co-scenarist van Wall Street, een eerdere film van Stone. Stone gaf toe dat hij en Weiser vaak hebben moeten speculeren over de dialogen. De film kwam uit net voor de presidentsverkiezingen in 2008. De film werd gefinancierd door Amerikaanse, Duitse, Britse, Australische en Hong-Kongse financiers.

Receptie

De film kreeg middelmatige tot goede kritieken. Het weekblad Humo gaf W. 2,5 sterren op 4; de filmdatabase IMDB gaf de film 6,7 op 10; Rotten Tomatoes, een website waar internetgebruikers hun stem kunnen geven aan films geeft de film een gemiddelde score van 6,1 op 10. Vooral Richard Dreyfuss - die Dick Cheney speelt in de film - speelt de pannen van het dak volgens de critici.

Robert Ebert, de hoog aangeschreven filmrecensent van de Chicago Sun-Times gaf de film vier sterren en vond de film fascinerend. Ann Hornaday, van de Washington Post noemde de film een overhaaste karikatuur, filmcriticus James Berardinelli vond het een slechte film.

De Bush-administratie heeft nooit officieel commentaar geleverd op de film. De voormalige gouverneur van Florida en de broer van George Bush jr. - Jeb Bush, die ook in de film voorkomt - vond dat Stone beter had gesproken met de Bush-familie vooraleer deze film te maken. De Bush-familie is volgens Jeb Bush niet correct afgeschilderd.

Nadat het script van de film op het internet uitlekte, vreesden vele critici voor een subjectieve en democratische visie op het leven van de republikeinse president. Regisseur Oliver Stone staat dan ook bekend om zijn linkse interesses. Vooral vanuit republikeinse hoek heeft Stone dan ook nogal wat kritiek moeten slikken, democratisch gezinden vinden de film dan weer over het algemeen uitstekend.

De film heeft nooit controverse uitgelokt en het feit dat de film net voor de presidentsverkiezingen werd uitgebracht heeft weinig invloed uitgeoefend op de presidentsverkiezingen: Obama was al zeer populair vóór deze film.

In het buitenland kreeg de film nogal wat kritiek op het feit dat de film een kruising is van een drama met een komedie: Bush wordt vaak belicht als 'ook maar een mens', maar wordt eveneens geregeld voor paal gezet. Zo kregen vooral Josh Brolin (Bush) en Thandie Newton (Condoleezza Rice) nogal wat kritiek dat ze karikaturen neerzetten van hun personages.

Onderwijs

Deze film biedt heel wat informatie over de oorlog in Irak, de motieven daartoe en de gevolgen voor de persoon George Bush. Daarbij wordt er vaak verwezen naar de moeilijke band tussen George Bush jr. en George Bush sr.

De meest waardevolle fragmenten zijn:

1. George Bush als een zwakke persoonlijkheid

• Scène (00:00:00 - 00:01:10): George Bush heeft een droom waarin hij in een leeg baseballstadium staat en zich inbeeldt dat de speaker Bush uitroept als 43^ste president van de VSA, onder luid applaus. Bush steekt daarbij zijn handen in de lucht, als overwinnaar.
  • Oliver Stone geeft kritiek op Bush: hij laat zien dat Bush geen leider is, maar een dagdromer die enkel president wou worden voor zichzelf, en niet voor het Amerikaanse volk.

• Scène (00:04:20 - 00:04:43): George Bush vraagt de mening van Dick Cheney, de vice-president.
  • Bush neemt geen beslissingen zonder Cheney. Cheney wordt wel eens de echte president genoemd, alles ging langs hem en hij nam de beslissingen. Ook hier: Bush kijkt tweemaal naar Cheney voor hij 'ja' zegt.

 

2. Amerikaans buitenlands beleid na 9/11

• Scène (00:01:11 - 00:04:49): Bush bespreekt met zijn staf de naam 'As van het Kwaad', welke landen erin moeten en waarom en bespreekt tegelijkertijd met zijn staf of 'containment' (de Koude Oorlog-strategie) of offensieve ingesteldheid de te volgen weg is na 9/11.
  • In deze scène (die wordt aangeduid als plaatshebbend in 2002) komt de toekomstige politiek van Amerika na 9/11 naar voor: een lid van de staf merkt op dat het niet Iran of Irak is die Amerika heeft aangevallen, maar Osama bin Laden. Bush is er echter van overtuigd dat na 9/11 niet alleen Osama bin Laden moet aangepakt worden, maar 'elke religieuze zot'. Dit is dus de aanzet voor de speech van de as van het kwaad en de latere inval in Irak!

• Scène (00:17:59 - 00:23:21): Bespreking buitenlands beleid Bush-Cheney.
  • Deze dialoog handelt over drie zaken: een mogelijke oorlog in Irak (Cheney vermeldt hier dat er 90% kans is dat Irak massavernietigingswapens bezit), de Patriot Act (privé-gegevens van Amerikanen mogen ingekeken worden in het kader van de strijd tegen het terrorisme) en het gebruik van foltertechieken (waterboarding - het simuleren van verdrinking - wordt expliciet vermeld).

• Scène (00:23:52 - 00:26:18): De bespreking van de nakende inval in Irak.
  • Colin Powell heeft de meeste reserves. Dit geeft al aan dat hij later in de tweede ambtstermijn van Bush vervangen zal worden door Condoleezza Rice. Er wordt ook gesproken over een post-Hussein tijdperk, met democratie en een vrije-markteconomie in Irak. Bush zegt dat een vrij land een vredig land is en dat zijn droom is vrede te zien in de gehele Midden-Oostenregio. We kunnen dan ook verwijzen naar dit fragment wanneer we het hebben over de huidige situatie aldaar, waar vrede ver te zoeken is...

• Scène (00:58:10 - 01:09:36): Deze scène toont een vergadering tussen Bush en zijn staf, waarin wordt gezegd dat er massavernietigingswapens aanwezig zijn in Irak, maar dat ze het nog niet zeker zijn. Maar belangrijker, dat Irak moet binnengevallen worden om de olievoorraad van de VSA en haar toekomstige machtsbasis niet in het gedrang te brengen ('controleer Eurazië, controleer de wereld').
  • Deze scène geeft aan dat de VSA enkel uit eigenbelang is binnengevallen in Irak (omwille van de olie en geostrategische ligging, en niet omwille van de massavernietigingswapens). Daarbij wordt er vermeld dat de VN niet akkoord zal gaan, waaraan Bush geen aandacht besteedt: er kan verwezen worden naar de unipolaire wereldorde, waarin de VSA unilaterale beslissingen maakt, uit eigenbelang. Dit is natuurlijk een scène waar duidelijk de visie van Oliver Stone naar voor komt en dat moet dan ook aangekaart worden, maar het blijft een goed fragment: de mening van de tegenstanders van de oorlog in Irak wordt verkondigd, een mening die door vele mensen wordt gedeeld. Het is een mooie en duidelijke analyse van de gedachtengang achter de Irak-oorlog. Het fragment maakt ook duidelijk dat het eigenlijk meer de mensen achter Bush waren die Irak voor deze redenen wouden binnenvallen, Bush hield het meer op 'vrijheid en democratie in de wereld'.

• Scène (01:32:06 - 01:33:36): Een boswandeling van Bush met Rice en Tony Blair. Ze bespreken ondertussen de nakende oorlog tegen Irak en hebben het over de VN.
  • Deze dialoog tussen de drie hoofdpersonages toont aan dat de VN volledig uit de roulatie wordt gehouden, de VSA is vast van plan binnen te vallen, met of zonder de steun van de VN, terwijl Tony Blair Bush tevergeefs probeert te overtuigen de uitkomst van het rapport van de VN-commissarissen die zoeken naar massavernietigingswapens af te wachten en Bush aanraadt te praten met de VN zodat de oorlog in Irak verrechtvaardigd zou zijn. Op het einde vraagt Bush echter aan Blair: 'onafhankelijk van de goedkeuring door de VN, we gaan een oorlog beginnen, en jij?' Blair zijn uitdrukking spreekt boekdelen: hij kan niet anders. Hier zien we dus ook de macht van de VSA over Groot-Brittannië op het vlak van Irak. Blair is dat enorm verweten geweest.

• Scène (01:36:46 - 01:38:40): De bevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten in Irak brengt rapport uit van de hoeveelheden soldaten, hoe ze de oorlog in Irak gaan aanpakken, hoeveel voorspelde slachtoffers er zullen vallen onder de Amerikaanse troepen en hoe men de slachtoffers zoveel mogelijk uit de media wil houden (een persstop over de verslaggeving van soldaten in lijkzakken en - Cheney's voorstel - geen media toe te laten op militaire begrafenissen).
  • Het verwachte aantal doden (hoogstens 1000 in het fragment) is natuurlijk ver overschreden gedurende de realiteit van de Irak-oorlog. Het willen vermijden van aandacht voor de dode soldaten toont aan dat Bush en co weinig respect hadden voor de soldaten die voor hun land gingen vechten.

• Scène (01:46:20 - 01:49:36): Lunch met Bush en onder andere toplui van de inlichtingendiensten die het mis hadden over de aanwezigheid van massavernietigingswapens in Irak, de zogezegde reden om Irak binnen te vallen.
  • Deze scène toont heel goed de ontredderdheid aan bij Bush en zijn staf. De muziek zorgt voor een beklemmende sfeer. De ontredderdheid heeft natuurlijk meer te maken met het feit dat ze de Amerikaanse bevolking niet meer om de tuin kunnen leiden met het verhaal van de massavernietigingswapens omdat nu bewezen is dat er geen zijn, en dus de ware aard van de oorlog naar de oppervlakte begint te komen.

Historiografie

Men kan de oorlog in Irak niet begrijpen als men niet teruggaat naar de Golfoorlog van 1991, de oorlog die onder de vader van George Bush jr. heeft plaatsgevonden. De Golfoorlog van 1991 had op het oog Koeweit te bevrijden van bezettingsmacht Irak. De bevrijding van Koeweit gebeurde door een grote coalitie, onder aanvoering van de Verenigde Staten en met goedkeuring van de VN. In de daaropvolgende wapenstilstand was de voorwaarde opgenomen dat Irak zich zou ontdoen van zijn massavernietigingswapens, onder toezicht van wapeninspecteurs van de VN. Maar Irak besloot om die wapeninspecteurs niet meer toe te laten in 1998, waarop de VS Operatie Desert Fox lanceerde en zodoende Iraakse doelwitten bombardeerde. De vrees voor Iraakse massavernietigingswapens ebde echter nooit weg en de weigering van Irak om inspecteurs toe te laten voedde die argwaan nog verder. Na Elf September kon de Bush-administratie de Amerikaanse bevolking meer en meer overtuigen dat Irak massavernietigingswapens had en samenwerkte met Al-Qaeda, het terroristennetwerk verantwoordelijk voor Elf September, om zodoende een oorlog met Irak te verrechtvaardigen. Maar dat was niet de enige (of eigenlijke) reden om Irak binnen te vallen: Bush sr. had nagelaten Saddam Hoessein omver te werpen en Bush jr. wilde die fout herstellen. Daar kwam nog bij dat Irak heel wat olie bevat, en eenmaal Irak onder Amerikaanse controle zou de VS hiervan optimaal kunnen profiteren. Onder het mom van massavernietigingswapens en het brengen van vrijheid en democratie naar het Midden-Oosten werd uiteindelijk in maart 2003 Irak aangevallen, in het kader van de 'War on Terror'. De VS deed dit in een zogenaamde 'coalition of the willing' die bestond uit 31 landen: het Verenigd Koninkrijk, Afghanistan, Albanië, Australië, Azerbeidzjan, Bulgarije, Colombia, Denemarken, El Salvador, Eritrea, Estland, Ethiopië, de Filipijnen, Georgië, Hongarije, Italië, Japan, Letland, Litouwen, Macedonië, Nederland, Nicaragua, Oezbekistan, Polen, Roemenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië en Zuid-Korea. De oorlog duurt nu echter al zes jaar en heeft heel wat ups en downs gekend, vooral 2006 was een moordend jaar, zowel voor de Irakese bevolking als voor de Amerikaanse troepen. Het merendeel van de Amerikaanse bevolking keerde zich dan ook tegen George Bush en de Irakoorlog, net voor zijn aftreden had zijn presidentschap een absoluut dieptepunt bereikt qua populariteit, ook in het buitenland. George Bush wordt dan ook gezien als één van de mensen achter de grote instabiliteit die nu het Midden-Oosten kenmerkt. President Obama moet deze scheve situatie nu rechtzetten.

Bronnen

• Websites:

http://www.imdb.com/title/tt1175491

www.Humo.be

www.standaard.be

www.wikipedia.nl

www.iraqibodycount.org

http://www.variety.com/VR1117979349.html