Er is plaats voor één student per semester.
Wiki Loves Living Heritage / Google Local Guides / De Erfgoedkaart
De encyclopedie staat niet meer in de kast maar op je telefoon. Heel wat mensen kennen en gebruiken Wikipedia bewust. Maar ook onbewust: als je een term googelt, staat vaak een wiki-samenvatting in een kadertje naast de zoekresultaten.
Wie zijn weg zoekt, gebruikt meestal Google Maps. De info die je daar vindt, is meestal ingegeven door ‘local guides’, die bezienswaardigheden of leuke adresjes pinpointen.
Tenslotte heb je de Erfgoedkaart. Minder vaak gebruikt in het alledaagse leven, maar wie zich wil bewegen in de wereld van lokale musea, heemkringen en collecties, komt vroeg of laat toch daar terecht.
Er liggen nog veel, heel veel kansen om die verschillende ‘crowdsourcing’ platformen te voeden met de geschiedenis, de bezienswaardigheden, toeristische trekkers en verborgen parels. Maar wie is die ‘crowd’ in de Voorkempen? Waar vinden we de enthousiastelingen die zich achter het scherm zetten om als plaatselijke gidsen de Voorkempen online te ontsluiten?
Je onderzoekt de mogelijkheden van deze platformen en gaat in de gemeenten op zoek naar draagvlak en een gemeenschap van vrijwilligers. Je organiseert een vormingsnamiddag voor ‘digitale dorpsgidsen’.
De ErfgoedWerf
De Grote netwerkmomenten waarop alle spelers in het Voorkempense erfgoedveld elkaar ontmoeten: lokale besturen, heemkringen, musea, collectiehouders, dorpsgidsen, historici, leerkrachten, architecten of archeologen… Iedereen die zijn schouders onder erfgoed steekt, is welkom. We engageren boeiende sprekers van de landelijke dienstverleners (Faro, Histories, Parcum, CAG…) en faciliteren informatie-uitwisseling en ongedwongen ontmoetingen. Thema’s die aan bod komen, kunnen zijn: collectiezorg, collectievorming, collectieregistratie, borgen van immaterieel erfgoed, financiering van een vereniging of stichting, erfgoededucatie, religieus erfgoed, kerkenbeleidsplan, digitaal erfgoed…
Je organiseert samen met Team Erfgoed een ErfgoedWerf op een inspirerende plek in de Voorkempen.
Niet van Gisteren
Hoe borgen we immaterieel erfgoed? Door het aan te passen aan vandaag en de erfgoedgemeenschap errond levendig te houden en constant te verjongen. Met de videoreportages ‘Niet van Gisteren’ brengen we voorbeelden van immaterieel erfgoed in beeld dat met een gerust gemoed óf een bang hartje wordt doorgegeven van de ene generatie op de andere. Een eerste reeks van vier portretten werd uitgezonden op Plattelandstv.
Je onderzoekt hoe we Niet van Gisteren in de publieksaandacht kunnen houden. Je gaat op zoek naar nieuwe onderwerpen en producet een videoreportage in samenwerking met een professionele videast.
Kids & Kempen
Via dit project zet Erfgoed Voorkempen een heel educatief aanbod in de steigers, om kinderen en jongeren cognitief en emotioneel te betrekken op de regio waarin ze opgroeien en naar school gaan. We zetten in op drie sporen: Buurten met Erfgoed (basisscholen), Stiel met Stijl (secundaire scholen) en Kempen Kampen (vrijetijdsaanbod via jeugdbewegingen, jeugddiensten en speelpleinwerking). In samenwerking met Bamm vzw.
Je gaat in gesprek met kinderen, jongeren en hun begeleiders en onderzoekt mee hoe we het meest succesvol een educatief luik kunnen uitbouwen voor Erfgoed Voorkempen. Eventueel werk je een concreet deelproject verder uit.
De Burcht van Blommerschot
Het zou de titel van een Suske & Wiske kunnen zijn. Blommerschot is een typisch Kempens boscomplex. Maar volgens de bewoners van Zandhoven, Malle en Zoersel stond er ook ooit een burcht. Waar precies is niet zo duidelijk. Onlangs liet de plaatselijke heemkring een archeologische scan uitvoeren van de plek waar op de Ferrariskaarten een kasteel staat ingetekend. De resultaten zijn boeiend, maar laten nog veel aan de verbeelding over. In samenwerking met de heemkundige kring van Malle.
Op microniveau onderzoek je wat je met dit verhaal kan doen voor het brede publiek. Zijn de wetenschappelijke bevindingen interessant genoeg om ontsloten te worden, en hoe pak je dat aan? Of gooi je het over een heel andere boeg, en gebruik je Blommerschot in iets fictiefs: een podcast, een strip, een zoekspel…? Meer in het algemeen probeer je een antwoord te vinden op de vraag: hoe ontsluit je erfgoed waar weinig of geen historisch of wetenschappelijk ‘vlees aanhangt’? Wat doe je met volksoverleveringen en dorpsverhalen die je niet meer kan traceren? Onderzoeken (en daardoor demystificeren) of juist de mythe gebruiken om aan storytelling te doen?
‘Weet je nog?’ Erfgoed en Zorg
Vroeger stonden de Voorkempen vol sanatoria waar TBC-lijders en andere zieken een gezonde Kempenluchtkuur kregen. Er waren bekende gasten bij, zoals Alice Nahon. Veel van die complexen zijn ook vandaag nog zorginstellingen. De geschiedenis en het erfgoed van de zorg is op zich een studie waard. Maar er zijn wereldwijd ook heel wat inspirerende voorbeelden waarbij erfgoed wordt ingezet in (vooral ouderen)zorg. Methodieken als reminiscentie, object handling, dementiekoren en storytelling geven het leven van bewoners of patiënten weer dat tikkeltje meer kwaliteit.
Eén van de doelstellingen van Erfgoed Voorkempen is het inzetten van erfgoed in de zorg. Maar dat staat nog helemaal in de kinderschoenen. Je onderzoekt mogelijkheden en werkt één samenwerking van Erfgoed Voorkempen met een zorginstelling helemaal uit.
Ik hout van erfgoed
In samenwerking met het team Natuur van het Regionaal Landschap starten we met een grootschalige inventarisatie van houtig erfgoed. Ook daar hoort publiekswerking bij. De verhalen onder de dorpslinde, welkomstbomen, kasteeldreven, historische tuinen en exoten, houtkanten en holle wegen…
Je verdiept je in dit ‘ecologisch erfgoed’ en onderzoekt hoe we hiervoor een zo groot mogelijk publiek kunnen warm krijgen. Je werkt één activiteit concreet uit.
De toekomst van de beeldbanken
Er bestaan heel wat beeldbanken, waar fotografen, filmers, videomakers en verzamelaars hun materiaal online zetten. De twee grootste in ons werkingsgebied zijn Essen in Beeld en Oud Wezel op de Foto. Maar vaak zijn servers toch niet zo duurzaam óf betaalbaar als ze lijken en moet je de hele verzameling migreren naar een ander systeem, met andere mogelijkheden en beperkingen.
Voor techneuten. Je verdiept je in de bestaande tools en aanbieders en gaat op zoek naar een betaalbare en gebruiksvriendelijke manier om beeldbanken een duurzame toekomst te geven. Je gaat daarvoor ook in gesprek met de mensen achter de bestaande beeldbanken.
Inter_Linie
Met het bovenlokaal cultuurproject Inter_Linie willen we de brug slaan tussen kunstenaars en artiesten (beeldende en podiumkunst) en militair erfgoed in en rond Antwerpen: Vesting Antwerpen. Erfgoed Voorkempen speelt hierin een trekkersrol, maar werkt samen met collega’s uit vijf andere erfgoedcellen: Igemo, De Zuidrand, Erfgoedlab Antwerpen, Erfgoedcel Waasland en Kempens Karakter.
Je onderzoekt hoe militair erfgoed een inspiratiebron kan zijn voor kunstenaars en artiesten. Veel van de forten zijn door de natuur heroverd, dus komt ook hier ecologisch erfgoed aan bod. Bestaat er een realistisch verdienmodel om dit project op langere termijn (na afloop van de subsidies) te verduurzamen?
En route!
Het thema van Open Monumentendag 2024 is ‘En route’ en focust op routes, netwerken & connecties. Een uitgelezen kans voor Erfgoed Voorkempen om een aantal ‘linten’ doorheen onze regio onder de aandacht te brengen: de Turnhoutsebaan, de oude boerentram en de Buurtspoorwegen, de E19, de Schijnvallei, het netwerk van trafohuisjes, het historische treinspoor tussen Antwerpen en Roosendaal, de quarantainestallen in Essen…
Je bekijkt de opportuniteiten en werkt in samenwerking met lokale erfgoedpartners een aantrekkelijk aanbod uit voor OMD 2024. De dag zelf valt buiten je stage, maar je bent daarom niet minder welkom.
Waardevol Voorkempens erfgoed
Erfgoed Voorkempen besteedt veel aandacht aan bouwkundig erfgoed. Screenings, inventarissen, erfgoedtoetsen en -adviezen, onze gemeenten (én ook bouwheren, eigenaars en ontwikkelaars) kunnen voor alles bij ons terecht en worden zo ondersteund in hun beleid rond ruimtelijke ordening en vergunningen. Maar erg zichtbaar voor de bewoners van de betrokken gemeenten is dat allemaal niet. Daarom hebben we een schildje laten ontwerpen, vergelijkbaar met dat voor door Vlaanderen beschermde monumenten: Waardevol Voorkempens Erfgoed. Maar welk (niet-beschermd) relict komt in aanmerking voor zo’n schildje? Je wil niet de hele Voorkempen volhangen, maar je beperken tot de fine de fleur. Tegelijk moet het zichtbaar genoeg zijn om mensen nieuwsgierig te maken… zonder storend te zijn in het straatbeeld. Een evenwichtsoefening. En hoe flankeer je zo’n actie met digitale of andere communicatie voor een draagvlaktraject?
Op basis van de bestaande, recente inventarissen bouwkundig erfgoed van Wommelgem en Wijnegem teken je criteria en een communicatieluik uit. Je neemt contact op met de eigenaars van de gekozen relicten en zorgt ervoor dat de schildjes op een goede manier worden aangebracht. Je gebruikt en combineert de communicatiekanalen van Erfgoed Voorkempen, de betrokken gemeenten, heemkundige kringen e.a.
En gij, wat zegt gij?
We laten ons inspireren door de Vierkante Kilometer van het STAM met Tina De Gendt. De Voorkempen zijn geen superdiverse stad, en als je de regio verdeelt in kilometervierkanten moet je ook de koeien in de wei laten participeren. Maar we hebben wel veertien gemeenten, die elk bestaan uit verschillende dorpen en gehuchten, met elk hun kerk en café, hun plein en hun kruidenier. Wij kunnen vanuit het Vrieselhof mooi vertellen wat wij vinden dat erfgoed is, maar wat vindt de doorsnee inwoner daarvan? Welke geschiedenissen, verhalen, gebruiken of recepten zijn typisch van Hoek of Nieuwmoer, van Sint-Job, Sint-Lenaarts of Sint-Teunis, van Pulle of De Kaart?
Jij wordt een verhalenverzamelaar. Je werkt een methodiek uit om in een dorp of gemeente ter plaatse immaterieel erfgoed te oogsten. Je experimenteert, kijkt wat (niet) werkt, kijkt over het muurtje naar vergelijkbare projecten…