Zender

Naar een nieuwe toekomst voor kapelletjes

Contactpersoon: Nina Van Molle, nina.vanmolle@zender.be, 0497 05 97 91

Het gevolg van het katholiek reveil in de 19de eeuw is de groei van de volksdevotie en de verschijning van tal van kleine of grotere kapelletjes in het Pajotse landschap. Op bedevaartsroutes zoals die naar de basiliek van Halle worden talrijke bedevaart- of doortochtkapellen gebouwd. Op kruisingen van wegen, bij hoevegebouwen en op akkers plaatsen gelovigen devotiekapellen van allerlei types. Dergelijke kapelletjes – samen met landschappelijke elementen zoals hagen en bomen – bepalen vandaag nog steeds het kenmerkende landschap van het Pajottenland. Vele van deze kapellen worden vandaag niet meer beheerd en zijn in slechte staat. Slechts enkele zijn opgenomen in de inventaris onroerend erfgoed. Met het oog op waardering en restauratie van de meest waardevolle kapellen is gestart met de inventarisatie van dit klein erfgoed.

Als stagiair werk je niet alleen mee aan het inventariseren van kapelletjes in Lennik, Gooik, Herne, Pepingen, Roosdaal, Affligem en Dilbeek, maar ga je ook op zoek naar intrigerende verhalen achter dit religieuze erfgoed. Aan de hand van interviews breng je de interessante ontstaansgeschiedenis van de kapellen opnieuw tot leven. Je zorgt mee voor de ontsluiting van de onderzoeksresultaten, o.a. door het schrijven van wikipedia-pagina’s en social mediaposts of de organisatie van publieksactiviteiten zoals een “kapelletjesdag” en het creëren van kapelletjesroutes. Verder help je met de organisatie van participatieprojecten om buurtbewoners opnieuw te laten kennismaken met de boeiende geschiedenis achter elke kapel en de betekenis ervan als rust- en bezinningspunten in het unieke Pajotse landschap te versterken of nieuw leven in te blazen.

Over welke competenties beschik je als stagiair?

• Je bent creatief en durft out of the box te denken.
• Je toont initiatief, weet van aanpakken en hebt een hands-on-approach.
• Je bent geen muurbloempje, maar komt vlot en sociaal over en jouw enthousiasme voor erfgoed is aanstekelijk voor anderen.
• Zelfstandig werken schrikt je niet af, maar je kan evengoed werken binnen een (klein) team en communiceert open over vorderingen of problemen.
• Jouw vlotte pen kan je droge informatie uit historische literatuur vertalen naar een breed publiek.

De stageperiode start bij voorkeur al in november 2022.

100 jaar tuinwijken

Contactpersoon: Jona Broothaerts, jona.broothaerts@zender.be, 0497 05 97 92

Tot aan de Groote Oorlog was arbeidershuisvesting vaak ondermaats. De oorlog betekende een breuklijn qua politieke en sociale verandering en zette sociale huisvesting opnieuw op de politieke agenda. In 1919 werd de Nationale Maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken opgericht en ontstonden in verschillende gemeenten sociale huisvestingsmaatschappijen. De tuinwijk werd door modernistische architecten naar voren geschoven als ideaal huisvestingsmodel. Deze wijken waren niet enkel een gezonde en aantrekkelijke buurt voor arbeiders, maar moesten ook een nieuwe, hechte gemeenschap creëren en een stimulerende omgeving vormen waar de inwoners zich konden ontwikkelen en emanciperen. Dergelijke tuinwijken schoten in de eerste helft van de jaren ’20 als paddenstoelen uit de grond, ook in de westrand van Brussel. Vanaf 1926 verwaterde het tuinwijkmodel echter tot een traditioneel verkavelingsmodel in het groen en werden de sociale ambities veelal opgeborgen.

Als stagiair breng je de verschillende sociale huisvestingsinitiatieven in Affligem, Dilbeek, Roosdaal, Sint-Pieters-Leeuw en Ternat in kaart. Je bezoekt gemeentearchieven, archieven van sociale huisvestingsmaatschappijen en (architectuur)bibliotheken op zoek naar informatie en documentatie over het ontstaan van deze vooruitstrevende wijken. Je interviewt buurtbewoners om te achterhalen hoe zij het wonen in deze oude wijken vandaag ervaren. De resultaten moeten op verschillende manieren (publicatie, social mediaposts, blog, podcast, …) vertaald worden naar een breed publiek van buurtbewoners, architectuurliefhebbers en heemkundigen en moeten bijdragen tot een grotere bewustwording over de betekenis en (meer)waarde van deze tuinwijken en de interbellumarchitectuur in het algemeen.

Over welke competenties beschik je als stagiair?

• Je beschikt over een gezonde dosis nieuwsgierigheid en opzoekingen in verschillende archieven en bibliotheken schrikken je niet af.
• Je slaagt erin deze gegevens op een gestructureerde manier te verwerken.
• Je kan zowel zelfstandig als binnen een (klein) team werken en communiceert open over vorderingen of problemen. 
• Je bent vertrouwd met social media en beschikt over een vlotte pen.
• Je hebt geen schrik om mensen aan te spreken, je bent vlot en sociaal en jouw enthousiasme voor erfgoed is besmettelijk voor anderen.

Periode: de stage kan zowel in het eerste, tweede of beide semester(s) plaatsvinden.

Modernisten aan het werk – 20ste-eeuwse architectuur in Pajottenland & Zennevallei 

Contactpersoon: Jona Broothaerts, jona.broothaerts@zender.be, 0497 05 97 92

“De Bunker”, zo doopten de dorpsbewoners de woning Roelants die architect Willy Van Der Meeren in Lennik bouwde. Dat koosnaampje bewijst hoe radicaal deze woning uit 1962 op dat moment was. De woning geldt ondertussen als een icoon van het Belgische modernisme, een ontwerp waarop Van Der Meeren zelf bijzonder trots was. Naar aanleiding van zijn honderdste verjaardag organiseert Bozar in 2023 een overzichtstentoonstelling rond het werk van deze architect en designer. Dé aanleiding om – naast Van Der Meeren – ook nog andere modernistische (landschaps)architecten in het daglicht te zetten die hun stempel hebben gedrukt op het uitzicht van het Pajottenland en de Zennevallei in de 20ste eeuw. Henry van de Velde, Joseph Diongre, Jean Canneel-Claes, Marcel Leborgne, Lucien Engels, Roger Dewinter en vele andere getalenteerde ontwerpers realiseerden verschillende gebouwen in de westrand rond Brussel.

De stagiair staat niet alleen in voor het inventariseren van modernistisch erfgoed in de regio en het verzamelen van documentatie in bibliotheken en archieven over het oeuvre van modernistische architecten, maar werkt ook mee aan het vertalen van deze resultaten in publieksactiviteiten zoals geleide huisbezoeken en fiets- en wandelroutes tijdens Open Monumentendag in september 2023.

Over welke competenties beschik je als stagiair?

• Je beschikt over een gezonde dosis nieuwsgierigheid en opzoekingen in verschillende archieven en bibliotheken schrikken je niet af.
• Je slaagt erin deze gegevens op een gestructureerde manier te verwerken.
• Je kan zowel zelfstandig als binnen een (klein) team werken en communiceert open over vorderingen of problemen.
• Jouw enthousiasme voor erfgoed is aanstekelijk, zodat je verschillende organisaties of verenigingen weet te overtuigen om deel te nemen aan Open Monumentendag.
• Je communiceert duidelijk en diplomatisch.

Periode: de stage kan zowel in het eerste, tweede of beide semester(s) plaatsvinden.

Religieus erfgoed: van inventariseren tot ontsluiten

Sinds de conceptnota ‘Een toekomst voor de Vlaamse parochiekerk’ van Vlaams minister voor Binnenlands Bestuur en Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois uit 2011 is er heel wat beweging gekomen in het parochiekerkenlandschap. Op verschillende niveaus werd nagedacht over het huidig en toekomstig gebruik van de parochiekerken. Dit alles heeft uiteraard zijn impact op de kerkgebouwen zelf, maar ook op het roerend erfgoed, dat zich in deze kerken bevindt.

Vanaf 2018 zal Erfgoedcel Pajottenland Zennevallei intensief inzetten op de zorg voor religieus erfgoed. De erfgoedcel begeleidt lokale kerkfabrieken, gemeenten, vrijwilligers en andere betrokkenen in het beheer, de inventarisatie, de waardering en de ontsluiting van het roerend erfgoed in de vele kerken van de streek Pajottenland & Zennevallei. Aan de hand van uitgekozen projecten zet de erfgoedcel in op expertiseontwikkeling en -deling en sensibiliseert de erfgoedcel in de zorg voor en de waarde van dit erfgoed.

We willen ook interesse in dit erfgoed aanwakkeren bij directe betrokkenen maar ook bij regiobewoners om zo het religieus erfgoedverhaal in het Pajottenland en de Zennevallei te doen leven. Daarom doen we de volgende acties:

• Stimuleren, ondersteunen en coördineren van inventarisatietrajecten van religieuze collecties in parochiekerken
• Inzetten op het digitaal ontsluiten van inventarissen via de erfgoeddatabank Erfgoedplus
• Stimuleren en ondersteunen van gemeente- en kerkbesturen in het tonen van de resultaten van een inventarisatietraject aan het grote publiek
• Communiceren naar het grote publiek over de initiatieven die in de regio ondernomen worden rond roerend religieus erfgoed
• Communiceren naar het grote publiek over de acties die de erfgoedcel rond roerend religieus erfgoed neemt
• Onderzoeken van mogelijkheden voor en eventueel basis leggen van een breder publieksproject rond religieus erfgoed in de streek
• Als stagiair(e) ondersteun je de erfgoedcel en draag je bij aan enkele van bovengenoemde acties.

Aanbod

• Leerrijk en breed takenpakket (inventarisatie, onderzoek, publiekswerking, …) met voldoende zelfstandigheid en begeleiding op maat
• Praktijkgerichte werkervaring
• Kans om expertise op te bouwen rond religieus erfgoed en diverse luiken van de erfgoedsector
• Een toffe sfeer in een dynamisch en jong team
• Leren kennen van erfgoedorganisaties en het erfgoednetwerk

Profiel

• Zelforganisatie - Je weet van aanpakken, bent zelfstandig en organiseert je werk in functie van prioriteiten
• Initiatief nemen - Je bent proactief, doet voorstellen tot verbetering en neemt spontaan de verantwoordelijkheid
• Samenwerken - Je kan goed werken binnen een (klein) team en zorgt dat de doelstellingen samen bereikt worden
• Communiceren - Je bent communicatief vaardig
• Instelling - Je bent flexibel, enthousiast en creatief

Breugeljaar

In 2019 is het 450 jaar geleden dat de kunstenaar Pieter Bruegel overleed. Dit zal nationaal en internationaal in de kijker staan. In Antwerpen en Brussel zullen grote tentoonstellingen worden georganiseerd, maar ook in de regio Pajottenland Zennevallei staan er boeiende projecten gepland om Bruegel in de kijker te plaatsen. De schilder trok vaak deze regio in wanneer hij in Brussel verbleef om het landschap vast te leggen, Bruegel is dan ook een belangrijk symbool voor het Pajottenland. Heel wat verenigingen, gemeenten en inwoners uit de regio zullen de handen in elkaar slaan voor de organisatie van een regionaal Bruegeljaar vol activiteiten en beleving.

Ook de erfgoedcel Pajottenland Zennevallei plant enkele activiteiten rond Bruegel:

• Lezingen rond de figuur en werken van Bruegel, gecombineerd met banketten
• Een tentoonstelling en creatief project met illustratoren. Voor dit project lanceerden we een oproep naar reproducties van werken van Bruegel. In 2019 willen we illustratoren artistiek aan de slag laten gaan met deze reproducties. Bruegel liet zich beïnvloeden door de toenmalige Pajotse landschappen, bewoners en cultuur. In dit project zullen illustratoren de werken van Bruegel beïnvloeden met hun waarnemingen van de hedendaagse Pajotse omgeving. (oproep zie: https://www.erfgoedcelpz.be/oproep-reproducties-bruegel-gezocht)
• Ondersteuning van een theaterproductie rond Bruegel die de regio zal rondreizen
• Begeleiden thesis-student rond onderzoek identiteitsvorming rond de figuur Bruegel in het Pajottenland

Voor deze Bruegel-projecten zijn we op zoek naar een stagiair die kan meewerken aan de voorbereiding hiervan. Mogelijke taken: communicatie, inhoudelijke voorbereiding, publieksactiviteit mee voorbereiden,…

We zoeken een enthousiaste student die graag ervaring wil opdoen in de erfgoedsector, iemand die organisatorisch en communicatief is aangelegd en verantwoordelijkheidszin heeft. Je bent goed in het foutloos opstellen van teksten. Je bent flexibel zowel in je takenpakket toe als naar je werkschema toe.

Breugeljaar

In 2019 is het 450 jaar geleden dat de kunstenaar Pieter Bruegel overleed.  Dit zal nationaal en internationaal in de kijker staan. In Antwerpen en Brussel zullen grote tentoonstellingen worden georganiseerd, maar ook in de regio Pajottenland Zennevallei staan er boeiende projecten gepland om Bruegel in de kijker te plaatsen. De schilder trok vaak deze regio in wanneer hij in Brussel verbleef om het landschap vast te leggen, Bruegel is dan ook een belangrijk symbool voor het Pajottenland. Heel wat verenigingen, gemeenten en inwoners uit de regio zullen de handen in elkaar slaan voor de organisatie van een regionaal Bruegeljaar vol activiteiten en beleving.

Ook de erfgoedcel Pajottenland Zennevallei plant enkele activiteiten rond Bruegel:

• Lezingen rond de figuur en werken van Bruegel, gecombineerd met banketten
• Een tentoonstelling en creatief project met illustratoren. Voor dit project lanceerden we een oproep naar reproducties van werken van Bruegel. In 2019 willen we illustratoren artistiek aan de slag laten gaan met deze reproducties. Bruegel liet zich beïnvloeden door de toenmalige Pajotse landschappen, bewoners en cultuur. In dit project zullen illustratoren de werken van Bruegel beïnvloeden met hun waarnemingen van de hedendaagse Pajotse omgeving. (oproep zie: https://www.erfgoedcelpz.be/oproep-reproducties-bruegel-gezocht)
• Ondersteuning van een theaterproductie rond Bruegel die de regio zal rondreizen
• Begeleiden thesis-student rond onderzoek identiteitsvorming rond de figuur Bruegel in het Pajottenland

Voor deze Bruegel-projecten zijn we op zoek naar een stagiair die kan meewerken aan de voorbereiding hiervan. Mogelijke taken: communicatie, inhoudelijke voorbereiding, publieksactiviteit mee voorbereiden,…

We zoeken een enthousiaste student die graag ervaring wil opdoen in de erfgoedsector, iemand die organisatorisch en communicatief is aangelegd en verantwoordelijkheidszin heeft. Je bent goed in het foutloos opstellen van teksten. Je bent flexibel zowel in je takenpakket toe als naar je werkschema toe.

Om deze laatste doelstelling te realiseren worden regelmatig publieksprojecten georganiseerd om de inwoners van de regio in contact te brengen met het rijke erfgoed.
In januari organiseert Erfgoedcel PZ een fototentoonstelling in samenwerking met topfotograaf Jimmy Kets (o.a. van De Standaard). Jimmy Kets trekt een heel jaar de regio rond om immaterieel erfgoed (tradities, ambachten, feesten, rituelen,…) op beeld vast te leggen. Bovendien worden ook getuigenissen verzameld van gemeenschappen of personen die zich om het immaterieel erfgoed bekommeren. Het resultaat wordt een expo in CC Westrand in Dilbeek en een publicatie. We zoeken een stagiair die zich kan bezighouden met de communicatie en marketing van dit initiatief.

Op zondag 26 april is het opnieuw Erfgoeddag: de hoogdag voor cultureel erfgoed in Vlaanderen. In de regio Pajottenland & Zennevallei zullen de 16 gemeenten samenwerken aan een evenement rond privécollecties. Op Erfgoeddag willen we bijzondere erfgoedcollecties van verzamelaars voor één dag publiek maken. Van oude motorfietsen tot een historische collectie radio’s en tv-toestellen. Vanuit de erfgoedcel verzorgen we de algemene coördinatie en communicatie van dit evenement. De stagiair ontwikkelt in samenwerking met de werkgroep van 16 gemeenten een communicatieplan, een promotiecampagne en publieksactiviteiten. De student bewaart mee het overzicht over het hele evenement en coördineert.

Taken stagiair

Alle taken verlopen steeds in nauwe samenwerking en onder begeleiding van de erfgoedcoördinator communicatie en publiekswerking.

In het kader van de fototentoonstelling immaterieel erfgoed:

• Opstellen van een marketing- en communicatieplan
• Persberichten opstellen en versturen
• Ontwikkeling van een webpagina, posters, flyers,…
• Organisatie van een openingsevenement en persconferentie
• Opvolgen van de ontwikkeling van de publicatie ism Davidsfonds
• Opvolgen van de ontwikkeling van de tentoonstelling
• Coördineren en opvolgen van randactiviteiten
• …

In het kader van Erfgoeddag:
• Opstellen van een communicatieplan
• Promotiecampagne ontwikkelen: website, campagnebeeld, posters, programmafolder,…
• Persberichten opstellen en versturen, organisatie persconferentie
• Vergaderingen van de werkgroep voorbereiden en coördineren
• Coördineren en/of voorbereiden van het evenement: lokale programma’s en activiteiten afstemmen
• Contacten met de eigenaars van de privécollecties
• Evaluatieverslag van de erfgoeddag
• …

Profiel
We zijn op zoek naar een enthousiaste en ondernemende student die graag ervaring wil opdoen in de erfgoedsector. We zoeken iemand die organisatorisch en communicatief is aangelegd en verantwoordelijkheidszin heeft. Je bent goed in het foutloos opstellen van teksten. Je bent flexibel zowel in je takenpakket toe als naar je werkschema toe. Erfgoedcel PZ bestaat uit een klein team, dit zorgt ervoor dat de student heel wat verantwoordelijkheden krijgt. We zoeken dus een student die gedreven is, enthousiast en capabel om zelfstandig te werken.