Museum Aan de Stroom

Stageplaats

 

Stagementor: Waander Devillé, conservator maritieme collectie, waander.deville@antwerpen.be 
Hanzestedenplein 1, 2000 Antwerpen
www.mas.be/nl

 

Het MAS is een museum over wereldwijde verbondenheid tussen mensen en collecties komende vanuit uiteenlopende denk- en leefwerelden. Het MAS vertelt een stroom aan verhalen, bezien vanuit meerdere perspectieven, voor wie nieuwsgierig is naar heden, verleden en toekomst van de stad Antwerpen en de wereld. 

Het MAS werkt met een veelzijdige collectie die reikt van de havenstad Antwerpen (geschiedenis, culturele tradities, kunst), tot de internationale handel en scheepvaart (maritieme geschiedenis) en tot Europa, Afrika, Amerika, Azië en Oceanië (kunst, geschiedenis en culturele tradities). 

Als internationaal museum, maar stevig verankerd in de stedelijke context, werkt het MAS - samen met haar publiek, met experts en met andere partners uit binnen- en buitenland. Het zorgt voor een maximale toegankelijkheid en publieksbetrokkenheid.

Stageopdrachten

Tentoonstelling Naar Antarctica

Stagementor: Waander Devillé, waander.deville@antwerpen.be

125 jaar geleden… Op 16 augustus 1897 verlaat het expeditieschip Belgica de Antwerpse kaaien, onder leiding van commandant Adrien De Gerlache. Met de expeditie zou de laatste blinde vlek op de wereldkaart worden ingevuld: Antarctica. De expeditie verloopt niet zonder slag of stoot. Toch wordt veel wetenschappelijk onderzoek verricht in onbekend gebied en breekt de expeditie meerdere records, waarbij de expeditieleden onvoorzien de Antarctische winter op het schip doorbrengen. Het duurt tot meer dan twee jaar na vertrek voor dat het schip weer in Antwerpen aanmeert.

Het MAS opent in mei 2024 een tentoonstelling over de Belgica-expeditie. In het najaar van 2023 worden zaalteksten geschreven en geredigeerd, en wordt de inhoudelijke invulling van (digitale) toepassingen op zaal verzorgd. Je loopt mee in het curatorenteam en maakt kennis met de algemene werking van het MAS. Er zijn twee stageposities open:

 

1. Expo stage

Takenpakket:

  • Nalezen van (zaal-) teksten en het up to date houden van (object- en beeld-) lijsten
  • Aanvullen van objectbeschrijving van collectie mbt de expeditie, met vertaling waar mogelijk
  • Vergaderingen bijwonen en verslag opstellen
  • inhoudelijk werk en schrijven van enige teksten, als de timing dat toelaat

Vaardigheden:

  • Correct schrijven en kritisch reviseren
  • Goede kennis van het Nederlands; kennis van andere talen (ENG, FR; bij uitbreiding RO, ) is een plus
  • Nieuwsgierigheid om je te verdiepen in het reeds gevoerde onderzoek en hierop voort te bouwen
  • Opmaak en volgen van een eigen planning
  • Een open blik om het MAS en zijn werking te leren kennen
  • Zelfstandig en ondernemend werken

Wat je erbij wint:

  • Een kennismaking met de museale werking en met de tot de verbeelding sprekende poolexpeditie
  • Een kennismaking met de in het MAS gebruikte collectiebeheersyste(e)m(en)
  • Een kans om je schrijf- en redactietechnieken aan te scherpen
  • Een tijdelijke werkplek achter de schermen van het MAS

 

2. GIS stage

Takenpakket:

  • Onderzoek naar historisch kaartmateriaal
  • Georefereren van historische en actuele kaarten in functie van toepassing op zaal
  • Aanvullen van objectbeschrijving van collectie mbt de expeditie
  • Vergaderingen bijwonen en verslag opstellen

Vaardigheden:

  • Georefereren met GIS
  • Onderzoek met opmaak heldere bronnenlijst
  • Nieuwsgierigheid om je te verdiepen in het reeds gevoerde onderzoek en hierop voort te bouwen
  • Zelfstandig en ondernemend werken
  • Opmaak en volgen van een eigen planning
  • Een open blik om het MAS en zijn werking te leren kennen

Wat je erbij wint:

  • Een kennismaking met de museale werking en de tot de verbeelding sprekende poolexpeditie
  • Een kans om je onderzoeks- en schrijftechnieken aan te scherpen, en kennis van archieven en databanken uit te breiden
  • Een tijdelijke werkplek achter de schermen van het MAS

 

Queer expo

Stagementor: Vincent Boele, vincent.boele@antwerpen.be

1969 – in New York breken de zogenaamde Stonewall rellen uit, aangevoerd door dragqueens en lesbische vrouwen. Aanleiding zijn de vele invallen door de NYPD. De rellen veroorzaken wereldwijd een bewustzijn voor de queer gemeenschap dat tot vandaag voortduurt.  

Naar aanleiding van 20 jaar Antwerp Pride plant het MAS voor 2027 een tentoonstelling, uitgaande van de eigen MAS-collectie. In de zomer van 2023 heeft al een eerste verkenning van die collectie plaatsgevonden. Deze moet echter nader worden onderzocht. Dat is vooral de opdracht voor deze stage. Kunnen de voorlopig geselecteerde werken wel tot queer erfgoed gerekend worden? Wie zijn de geportretteerden die zijn uitgekozen? Zijn er biografische gegevens te vinden? Wat is de betekenis van sommige historische en mythologische afbeeldingen? Je loopt mee in het curatorenteam en maakt kennis met de algemene werking van het MAS.

Dit is een stageopdracht voor het eerste semester, vanaf najaar 2023 tot uiterlijk de eerste maanden van 2024.

 

Takenpakket:

  • Op orde brengen en het up to date houden van (object- en beeld-) lijsten
  • Aanvullen van objectbeschrijving van collectie m.b.t. queer erfgoed, met vertaling waar mogelijk
  • Vergaderingen bijwonen en verslag opstellen
  • Inhoudelijk werk en schrijven van enige teksten, als de timing dat toelaat

Vaardigheden:

  • Nieuwsgierigheid om je te verdiepen in het reeds gevoerde onderzoek en hierop voort te bouwen
  • Correct schrijven en kritisch reviseren
  • Goede kennis van het Nederlands; kennis van andere talen (ENG, FR, DU) is een plus
  • Opmaak en volgen van een eigen planning
  • Een open blik om het MAS en zijn werking te leren kennen
  • Zelfstandig en ondernemend werken

Wat je erbij wint:

  • Een kennismaking met de museale werking en met de tot de verbeelding sprekende MAS-collectie
  • Een kennismaking met de in het MAS gebruikte collectiebeheer syste(e)m(en)
  • Een kans om je schrijf- en redactietechnieken aan te scherpen
  • Een tijdelijke werkplek achter de schermen van het MAS

Herkomstonderzoek Congo

Stagementoren: Bram Cleys (bram.cleys@antwerpen.be) en Els De Palmenaer (els.depalmenaer@antwerpen.be)

Het MAS bewaart cultureel gevoelig Congolees erfgoed (5000 objecten) dat in een koloniale context eigendom werd van de Stad Antwerpen. In het kader van een lopend project beoogt het MAS deze betekenisvolle en omvangrijke deelcollectie te bestuderen en te ontsluiten, met de hoofdfocus op herkomstonderzoek. Hiermee wenst het MAS een antwoord te bieden op een actueel vraagstuk en wil het een proactief standpunt innemen in het veelzijdige restitutiedebat.

Het project heeft als hoofddoel een model te ontwikkelen voor diepgaand herkomstonderzoek van de Congolese MAS-collectie waarbij een inclusieve samenwerking met Congolese partners wordt gestimuleerd. Op die manier wil het MAS concreet bijdragen aan een ethisch verantwoorde erfgoedpraktijk. Het werkt voor dit project samen met vijf bevoorrechte partners: de Université de Lubumbashi, Centre d'Art Waza Lubumbashi, Africa-Museum Tervuren, KADOC KU Leuven en FARO.

In oktober 2023 gaat de tweede fase van het project van start. Naast het verderzetten van het collectie- en objectgerichte onderzoek zetten we in op het verspreiden van de resultaten naar onderzoekers, het erfgoedveld en het brede publiek in België en Congo.

Je loopt mee in het projectteam en maakt kennis met de algemene werking van het MAS. Deze stage kan zowel in het eerste, als het tweede semester doorgaan. Een specifiek takenpakket wordt in overleg vastgelegd.

 

Mogelijk takenpakket:

  • Praktische en inhoudelijke ondersteuning bij de organisatie van een studiedag rond herkomstonderzoek i.s.m. FARO;
  • Praktische en inhoudelijke ondersteuning bij de totstandkoming van een participatieve opstelling over het herkomstonderzoeksproject in het MAS-kijkdepot;
  • Voorbereiden van teksten voor de website en de studiedag.
  • Aanvullen en vertalen van objectbeschrijvingen in het collectieregistratiesysteem;
  • Vergaderingen bijwonen en verslag opstellen.

 

Vaardigheden:

  • Organisatorisch sterk
  • Correct schrijven en kritisch reviseren
  • Goede kennis van het Nederlands; kennis van het Frans is een plus.
  • Nieuwsgierigheid om je te verdiepen in het reeds gevoerde onderzoek en hierop voort te bouwen
  • Opmaak en volgen van een eigen planning
  • Een open blik om het MAS en zijn werking te leren kennen
  • Zelfstandig en ondernemend werken

 

Wat je erbij wint:

  • Een kennismaking met de museale werking mbt tot onderzoek, communicatie en participerende publiekswerkingsprojecten
  • Een kennismaking met de in het MAS gebruikte collectiebeheersyste(e)m(en)
  • Een kans om je schrijf- en redactietechnieken aan te scherpen
  • Een tijdelijke werkplek achter de schermen van het MAS en de unieke kans om samen te werken in het depot Hessenhuis waar de Congolese collectie en bijhorende archieven worden bewaard.

 

Herkomstonderzoek naar een collectie bijeengebracht in de koloniale context van Nederlands-Indië

Stagementor: Roselyne Francken, roselyne.francken@antwerpen.be

Het MAS bewaart een in de laatnegentiende- en vroegtwintigste-eeuwse koloniale context van Nederlands-Indië verworven verzameling. De collectiestukken werden bijeengebracht door Hans Christoffel (1865-1962), militair in dienst van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger, op vaak gewelddadige wijze. Deze historisch en cultureel gevoelige erfgoedverzameling werd na een jarenlange bruikleen in 1958 eigendom van de stad Antwerpen.

In 2023-2024 wil het MAS de over deze collectie bewaarde en verzamelde informatie aanvullen en op een volledige, overzichtelijke en toegankelijke wijze online beschikbaar stellen. Dit gebeurt via presentatie op de MAS-website, met tekst- en fotomateriaal, de aanmaak, herwerking en uitbreiding van Wikipedia-artikelen en het plaatsen van foto’s op Wikimedia Commons. De online ontsluiting van de collectie(geschiedenis) en vertaling naar het Indonesisch en Engels vormt ook een basis voor het verdere onderzoek naar de voorwerpen en hun herkomstgeschiedenis (provenance) in overleg en samenwerking met Indonesische onderzoekers, erfgoedpartners en vertegenwoordigers van de herkomstgemeenschappen.

Takenpakket:

  • Meewerken aan onderzoek en structureren resultaten
  • Schrijven van teksten en beeldredactie van foto’s voor presentatie op de MAS-website
  • Schrijven, herwerken of aanvullen van Wikipedia-artikelen
  • Beelden plaatsen op Wikimedia Commons
  • Vergaderingen bijwonen en verslag opstellen

Vaardigheden:

  • Teamspirit
  • Zelfstandig werken
  • (Publieksgericht) schrijven
  • Nieuwsgierigheid om je te verdiepen in het reeds gevoerde onderzoek naar de Hans Christoffelcollectie en hierop voort te bouwen
  • Een open blik om het MAS en zijn werking te leren kennen
  • Ervaring met historisch onderzoek

Wat je erbij wint:

  • Een kans om je onderzoeks- en vooral (publieksgerichte) schrijftechnieken aan te scherpen
  • Kennismaking met de museale werking van een organisatie die verbinding, meerstemmigheid en experiment vooropstelt

Collectieonderzoek Graanzuiger

Het MAS beheert niet enkel een grote binnencollectie, maar heeft ook een opmerkelijke maritieme buitencollectie. Die verzameling gaat van houten werkboten en klein havenerfgoed tot historische schepen en havenkranen op rust. Een bijzonder element is stadsgraanzuiger 19. Dit haventuig heeft 60 jaar gediend in de Antwerpse haven, werd vervolgens verkocht naar Rotterdam, en is op dit moment in gedeeld beheer tussen het Maritiem Museum Rotterdam en het MAS. De stoommachine werkt nog steeds.
De graanzuiger pendelt tussen Rotterdam en Antwerpen, en onderging de voorbije twee jaar een grondige restauratie. Die restauratie is aanleiding tot verder onderzoek en wellicht een publicatie, geredigeerd vanuit beide musea.

Er valt dan ook heel wat te vertellen over de historie van deze haventuigen. Omstreeks 1900 nam de graantrafiek via Antwerpen fel toe – meer dan de helft van de losbewegingen betrof graanschepen. Lossen van deze schepen ging manueel, en bood dan ook werk aan vele havenarbeiders. Er viel dus veel winst te boeken met meer efficiënte technieken: hier deed de mechanische graanzuiger – vergelijk met een grote stofzuiger – zijn intrede. De sociale onrust onder de arbeiders was groot, want zij vreesden voor hun job.
Over de technische aspecten van de graanzuigers is veel bekend. Maar een exhaustief onderzoek naar het sociale aspect en de beeldvorming is nog niet gebeurd. De stageopdracht zou er dan ook in bestaan om bronnen uit periode van introductie van de graanzuigers door te nemen en daaruit een beeld te ontwikkelen. Indien de tijd er is kan de stagiair mee instaan voor interviewen van getuigen die aan boord hebben gewerkt of geleefd.

TAKENPAKKET:

  • Onderzoek van historisch bronmateriaal: kranten, archieven, briefwisseling,… Verwerking: opmaak van een heldere bibliografie en schrijven van teksten
  • Interviewen van getuigen en verwerken van de inhoud (voor zover haalbaar in het korte tijdsbestek)
  • Aanvullen van objectbeschrijving van collectie mbt de graanzuigers
  • Vergaderingen bijwonen en verslag opstellen

VAARDIGHEDEN:

  • Zelfstandig en ondernemend werken
  • Onderzoek, analyse en (publieksgericht) schrijven
  • Nieuwsgierigheid om je te verdiepen in het reeds gevoerde onderzoek en hierop voort te bouwen
  • Opmaak en volgen van een eigen planning
  • Een open blik om het MAS en zijn werking te leren kennen

WAT JE ERBIJ WINT:

  • Een kennismaking met de museale werking en de wereld van maritiem erfgoed
  • Een kans om je onderzoeks- en schrijftechnieken aan te scherpen, en kennis van archieven en databanken uit te breiden
  • Een tijdelijke werkplek achter de schermen van het MAS

Dit is een stageopdracht voor het eerste semester, oftewel najaar 2022 met einde in januari 2023.

Expo-onderzoek Belgica

125 jaar geleden… Op 16 augustus 1897 verlaat het expeditieschip Belgica de Antwerpse kaaien, onder leiding van commandant Adrien De Gerlache. Met de expeditie zou de laatste blinde vlek op de wereldkaart worden ingevuld: Antarctica. De expeditie verloopt niet zonder slag of stoot. Toch wordt veel wetenschappelijk onderzoek verricht in onbekend gebied en breekt de expeditie meerdere records, waarbij de expeditieleden onvoorzien de Antarctische winter op het schip doorbrengen. Het duurt tot meer dan twee jaar na vertrek voor dat het schip weer in Antwerpen aanmeert.

Het MAS bereidt een tentoonstelling voor over de Belgica-expeditie. De expo opent de deuren in 2024, 125 jaar na terugkeer van het schip. Over de Belgica is al veel geschreven, mede dankzij de uitgebreide journalen en documentatie opgemaakt tijdens de reis. Met deze stageopdracht wordt beoogd een goede kijk te krijgen op het sentiment aan het thuisfront door bronnenonderzoek. Daarnaast kan de student bijdragen leveren aan voorbereiding tentoonstelling door verder deelonderzoek en met die kennis aanvulling van lacunes in de museumdatabase.

TAKENPAKKET:

  • Onderzoek van historisch bronmateriaal: kranten, archieven, briefwisseling,… Verwerking: opmaak van een heldere bibliografie en schrijven van teksten.
  • Aanvullen van objectbeschrijving van collectie mbt de expeditie
  • Vergaderingen bijwonen en verslag opstellen

VAARDIGHEDEN:

  • Zelfstandig en ondernemend werken
  • Onderzoek, analyse en (publieksgericht) schrijven
  • Nieuwsgierigheid om je te verdiepen in het reeds gevoerde onderzoek en hierop voort te bouwen
  • Opmaak en volgen van een eigen planning
  • Een open blik om het MAS en zijn werking te leren kennen

WAT JE ERBIJ WINT:

  • Een kennismaking met de museale werking en de tot de verbeelding sprekende poolexpeditie en kans om je onderzoeks- en schrijftechnieken aan te scherpen, en kennis van archieven en databanken uit te breiden
  • Een tijdelijke werkplek achter de schermen van het MAS

Dit is een stageopdracht voor het tweede semester, vanaf 2023. Een opstart einde 2022 kan wel besproken worden.

Stage bij de maritieme collectie

Het MAS beheert een maritieme collectie die eertijds in het Nationaal Scheepvaartmuseum in het Antwerpse Steen te zien was. In deze collectie is een merkwaardig stuk bewaard: een maquette op schaal 1:10 van de staatsiesloep waarmee Napoleon Bonaparte in 1810 zijn intrede deed in Antwerpen. In zekere zin is deze maquette in het interbellum de bestaansreden gebleken om een permanent maritiem museum op te richten in Antwerpen. De originele Canot de l’Empereur maakte lange tijd deel uit van de collectie van het kasteel van Versailles, en is vandaag te zien in Brest.

Ondanks de bijzondere status van het unieke collectiestuk, schijnt het onderzoek ernaar beperkt te zijn. Een student / stagiair met interesse in kunst, scheepvaart en/of politieke geschiedenis omstreeks 1800 kan hierin een mooie bijdrage leveren om zowel de geschiedenis van de collectie, als het collectiestuk en de link met het origineel meer onder de aandacht te brengen.

Taken

  • Je legt contacten met de voor je onderzoek relevante instellingen.
  • Je doet onderzoek in de MAS-collectie en andere (internationale) collecties en archieven naar zowel de (internationale) context van de originele sloep als die van de maquette.
  • Je rapporteert aan de conservator van de maritieme MAS-collectie.
  • Je brengt literatuur, archief, foto’s en verhalen samen tot een werk over de staatsiesloep in het algemeen en de Canot de l’Empereur in het bijzonder. Idealiter komt er ook een beknopt online te ontsluiten luik aan het onderzoek.

Profiel

  • Je kan historisch onderzoek doen (zoekstrategieën, historische kritiek en het resultaat neerschrijven) Je kan overweg met zowel Nederlands- als Franstalige bronnen
  • Je werkt overzichtelijk
  • Je kan zelfstandig opdrachten afwerken, maar ook in team werken
  • Je bent leergierig en ondernemend

Wij bieden

  • Kennismaking met de dagelijkse werking in de museumwereld, een blik achter de schermen Kennismaking met het netwerk achter de collectie
  • Een mooie werkplek in het MAS, maar ook de mogelijkheid om thuis en op verplaatsing in Antwerpen te werken

Periode

Vanaf 2022, in overleg.

Antwerpen en de Tweede Wereldoorlog

In mei 2023 opent het MAS een tentoonstelling over een complex thema dat Antwerpen met de wereld verbindt, met name over Antwerpen en de Tweede Wereldoorlog. De voorbereiding voor deze expo is volop bezig, onder meer met een verzameljaar en met micro-onderzoek en netwerking rond betekenisvolle plaatsen voor het oorlogsdrama. 

Daarbij kan een stagiaire Publieksgeschiedenis met interesse in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog goed helpen, toch als het een student is die graag onderzoek doet, goed kan samenwerken en wil leren netwerken met diverse partners. 

Taken: 

  • Je doet onderzoek in de MAS collectie en andere erfgoedcollecties en brengt wetenschappelijke literatuur, objecten, archief, foto’s en verhalen samen rond personen en plaatsen van verzet in Antwerpen.  
  • Je belangrijkste case is een bijzondere collectie wapens in de MAS collectie, afkomstig uit het vroegere Vleeshuismuseum. Deze wapens werden in het Vleeshuis verborgen door verzetslieden. Je doet onderzoek in de museumarchieven om in kaart te brengen welk gebruik de wapens hadden tijdens de oorlog, wie de wapens schonk en met welke netwerken deze personen en voorwerpen verbonden waren.  
  • Je gaat in gesprek met de bestaande erfgoedorganisaties rond verzet in Antwerpen vandaag en betrekt hen bij het onderzoek. 
  • Je neemt deel aan het lopende overleg voor de WO II expo in het MAS en leert hiervan een kort en bondig verslag te maken. 

Profiel

  • Je kan historisch onderzoek doen  (zoekstrategieën, historische kritiek en het resultaat neerschrijven) 
  • Je legt gemakkelijk contacten en wil leren netwerken met diverse partners 
  • Je werkt overzichtelijk  
  • Je kan zelfstandig opdrachten afwerken, maar ook in team werken 
  • Je bent leergierig en ondernemend 

Wij bieden: 

  • Kennismaking met de museum- en erfgoedwereld  
  • Kennismaking met een experimenteel museum dat wil netwerken met vele partners 
  • Een mooie werkplek in het MAS (en indien nodig volledig coronaproof), maar ook de mogelijkheid om thuis en op verplaatsing in Antwerpen te werken 

Periode 

Einde van het eerste semester en/of start van het tweede semester

Tentoonstelling “Congo in Antwerpen” (werktitel) in voorbereiding 2019-2020.

In 2020 zal het 100 jaar geleden zijn dat de Stad Antwerpen zo’n 2000 kunstvoorwerpen en rituele objecten verwierf uit de voormalige Belgische kolonie Congo. Tot deze kiemcollectie behoren Afrikaanse topstukken van diverse Congolese volken. Ze werden in 1920 aangekocht door het Stadsbestuur van Henri Pareyn, de Antwerpse pionier verzamelaar en handelaar in Afrikaanse kunst. In datzelfde jaar, maakte Louis Franck, toen Minister van Koloniën en stichter van de Koloniale Hogeschool (Antwerpen) een propaganda reis naar Congo. Talrijke Afrikaanse kunstvoorwerpen die hij zelf ter plaatse verwierf,  kwamen toen terecht in Tervuren maar ook in de afdeling Congolese kunst van het Museum Vleeshuis met als doel het Belgische publiek “beter vertrouwd te maken met de volken uit de kolonie.”  

In de loop der tijd werd de Afrika verzameling verder verrijkt met aankopen, legaten en schenkingen. Pas vanaf 1988 werd de Afrika collectie publiek tentoongesteld in het Etnografisch Museum, dat nu in het MAS is opgenomen. De tentoonstelling beoogt de kleine, internationaal gewaardeerde Afrika collectie van het MAS, waarvan er maar een deel permanent is opgesteld,  een bredere uitstraling te geven in een nieuw (historisch, antropologisch en actueel) contextueel kader. We gaan op zoek naar bekende en minder bekende historische sporen van het Afrikaanse erfgoed in de havenstad alsook naar hedendaagse facetten van de in Antwerpen levende Congolese gemeenschap.  Rode draad in het verhaal is de veranderende perceptie over Afrikanen in de beeldende kunsten (van de 16de eeuw tot heden)  alsook de cultuurhistorische waarde van het Afrikaanse erfgoed in het licht van traditie, vernieuwing en verandering.

Mogelijke expo onderwerpen

  • De Antwerpse Wereldtentoonstellingen (1885-1894-1930): met focus op de presentatie van de Afrikaanse kunst  in de expo paviljoenen en de blik op de “Ander” (Afrikanen als kijkobject) in de gereconstrueerde namaakdorpen, zoals “Vivi aan de Schelde”.
  • Pionier verzamelaars in Afrikaanse kunst in het Antwerpse milieu: met de focus op de betekenis/ rol van de eerste verzamelaars bij de verwerving van de basiscollectie Congo door de stad Antwerpen (eind 19de – begin 20ste eeuw).  Onderzoek naar één  of meerdere van de volgende betrokken personen:
    • Louis Franck (1868-1937): Antwerps Schepen, Minister van Koloniën (1918-1925), stichter van de koloniale Hogeschool, reis naar Congo 1920, gratieverlening Simon Kimbangu, ….
    • Henri Pareyn (1869-1928): verzamelaar, kunsthandelaar, zakenman, een van de prominentste Belgische antiquairs in Afrikaanse kunst, met de  sensationele veiling na zijn dood in het Grand  Hotel Weber (Antwerpen)
    • Alexander Delcommune (1855-1922) militair, koloniaal officier van de Force Publique
    • Broers Vincent en Frans Claes: Antwerpse kunsthandelaars, stichtten in 1904 hun privé museum « Gulden Spoor », Frans was tevens curator van het Steen en Museum Vleeshuis.
    • J. Ernest Osterrieth (1826-1893) en familie: Duits/Antwerpse familie van zakenlui, bankiers, ondernemers, reders met handelscontacten in de voormalige Belgische kolonie.
  • Geschiedenis van de Koloniale Hogeschool Antwerpen (tot het huidige IOB): oprichting door Louis Franck om kolonialen klaar te stomen voor een verblijf in Congo. Na de onafhankelijkheid opgedoekt. In 2016 Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en Beheer. Opdracht: historiek van de instelling gekoppeld aan het verzamelen van getuigenissen van daar opgeleide studenten in de koloniale en postkoloniale periode.
  • Instituut Tropische Geneeskunde  Antwerpen: met focus op de historiek van de instelling, de bewaarde wandschilderingen van expo 1930 van de hand van de “Afrikanist” kunstenaar  Olivier Allard (1883-1933) gekoppeld aan een doorlichting van het fotoarchief van de instelling.
  • Zichtbare en verdwenen sporen van het koloniale verleden in de Scheldestad:  kritische doorlichting van monumenten, standbeelden, straatnamen, .. inclusief het verzamelen van getuigenissen (actiegroepen, Congolese gemeenschap) hieromtrent. Vb. monument Dhanis, standbeelden Leopold II (Ekeren), Pater De Deken (Wilrijk).
  • Onderzoek naar de migratie en integratie van verschillende Congolese  geloofsgemeenschappen en kerken in Antwerpen: met specifieke aandacht voor het Kimbangisme, de eerste syncretische Congolese  kerk, in 1920 gesticht door Simon Kimbangu gekoppeld aan het verzamelen van beeldmateriaal en getuigenissen.

Takenpakket / vaardigheden

  • Op basis van je eigen voorkeur voor één van de bovenstaande onderwerpen zal je wegwijs worden gemaakt en begeleid door de MAS conservator Afrika.
  • Je hebt een neus voor archiefonderzoek en kan zelfstandig werken (onder meer in het MAS archief en de gespecialiseerde vakbibliotheek in het Hessenhuis of het  Felix stadsarchief,  ….)
  • Je hebt affiniteit voor Afrikaanse kunst  en /of een open blik voor niet-westers erfgoed.
  • Je heb interesse voor de veranderende beeldvorming over andere culturen
  • Je verzamelt historisch en actueel beeldmateriaal en documenten die  aan bod zullen komen  in de tentoonstelling.
  • Je kan gegevens (ook in het Frans en Engels) nauwkeurig  met bronvermelding verwerken.
  • Je resumeert de wetenschappelijke onderzoeksgegevens in een publiek toegankelijke zaaltekst of als een onderdeel van een multimedia installatie.
  • Je presenteert je onderzoek in een power point aan de MAS collega’s van publiekswerking en communicatie op het einde van de stage.

Return

  • Je maakt kennis met de werking van een museum achter de schermen tijdens de voorbereiding van een nieuw tentoonstellingsproject
  • Je ontwikkelt expertise in de verwerking van wetenschappelijke gegevens tot een publieksvriendelijke presentatie

Tentoonstelling “Congo in Antwerpen” (werktitel) in voorbereiding 2019-2020.

In 2020 zal het 100 jaar geleden zijn dat de Stad Antwerpen zo’n 2000 kunstvoorwerpen en rituele objecten verwierf uit de voormalige Belgische kolonie Congo. Tot deze kiemcollectie behoren Afrikaanse topstukken van diverse Congolese volken. Ze werden in 1920 aangekocht door het Stadsbestuur van Henri Pareyn, de Antwerpse pionier verzamelaar en handelaar in Afrikaanse kunst. In datzelfde jaar, maakte Louis Franck, toen Minister van Koloniën en stichter van de Koloniale Hogeschool (Antwerpen) een propaganda reis naar Congo. Talrijke Afrikaanse kunstvoorwerpen die hij zelf ter plaatse verwierf,  kwamen toen terecht in Tervuren maar ook in de afdeling Congolese kunst van het Museum Vleeshuis met als doel het Belgische publiek “beter vertrouwd te maken met de volken uit de kolonie.”  

In de loop der tijd werd de Afrika verzameling verder verrijkt met aankopen, legaten en schenkingen. Pas vanaf 1988 werd de Afrika collectie publiek tentoongesteld in het Etnografisch Museum, dat nu in het MAS is opgenomen. De tentoonstelling beoogt de kleine, internationaal gewaardeerde Afrika collectie van het MAS, waarvan er maar een deel permanent is opgesteld,  een bredere uitstraling te geven in een nieuw (historisch, antropologisch en actueel) contextueel kader. We gaan op zoek naar bekende en minder bekende historische sporen van het Afrikaanse erfgoed in de havenstad alsook naar hedendaagse facetten van de in Antwerpen levende Congolese gemeenschap.  Rode draad in het verhaal is de veranderende perceptie over Afrikanen in de beeldende kunsten (van de 16de eeuw tot heden)  alsook de cultuurhistorische waarde van het Afrikaanse erfgoed in het licht van traditie, vernieuwing en verandering.

Expo onderwerpen die aan bod komen voor medewerking van stagiairs:

  • De Antwerpse Wereldtentoonstellingen (1885-1894-1930): met focus op de presentatie van de Afrikaanse kunst  in de expo paviljoenen en de blik op de “Ander” (Afrikanen als kijkobject) in de gereconstrueerde namaakdorpen, zoals “Vivi aan de Schelde”.
  • Pionier verzamelaars in Afrikaanse kunst in het Antwerpse milieu: met de focus op de betekenis/ rol van de eerste verzamelaars bij de verwerving van de basiscollectie Congo door de stad Antwerpen (eind 19de – begin 20ste eeuw).  Onderzoek naar één  of meerdere van de volgende betrokken personen:
    • Louis Franck (1868-1937): Antwerps Schepen, Minister van Koloniën (1918-1925), stichter van de koloniale Hogeschool, reis naar Congo 1920, gratieverlening Simon Kimbangu, ….
    • Henri Pareyn (1869-1928): verzamelaar, kunsthandelaar, zakenman, een van de prominentste Belgische antiquairs in Afrikaanse kunst, met de  sensationele veiling na zijn dood in het Grand  Hotel Weber (Antwerpen)
    • Alexander Delcommune (1855-1922) militair, koloniaal officier van de Force Publique
    • Broers Vincent en Frans Claes: Antwerpse kunsthandelaars, stichtten in 1904 hun privé museum « Gulden Spoor », Frans was tevens curator van het Steen en Museum Vleeshuis.
    • J. Ernest Osterrieth (1826-1893) en familie: Duits/Antwerpse familie van zakenlui, bankiers, ondernemers, reders met handelscontacten in de voormalige Belgische kolonie.
  • Geschiedenis van de Koloniale Hogeschool Antwerpen (tot het huidige IOB): oprichting door Louis Franck om kolonialen klaar te stomen voor een verblijf in Congo. Na de onafhankelijkheid opgedoekt. In 2016 Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en Beheer. Opdracht: historiek van de instelling gekoppeld aan het verzamelen van getuigenissen van daar opgeleide studenten in de koloniale en postkoloniale periode.
  • Instituut Tropische Geneeskunde  Antwerpen: met focus op de historiek van de instelling, de bewaarde wandschilderingen van expo 1930 van de hand van de “Afrikanist” kunstenaar  Olivier Allard (1883-1933) gekoppeld aan een doorlichting van het fotoarchief van de instelling.
  • Zichtbare en verdwenen sporen van het koloniale verleden in de Scheldestad:  kritische doorlichting van monumenten, standbeelden, straatnamen, .. inclusief het verzamelen van getuigenissen (actiegroepen, Congolese gemeenschap) hieromtrent. Vb. monument Dhanis, standbeelden Leopold II (Ekeren), Pater De Deken (Wilrijk).
  • Onderzoek naar de migratie en integratie van verschillende Congolese  geloofsgemeenschappen en kerken in Antwerpen: met specifieke aandacht voor het Kimbangisme, de eerste syncretische Congolese  kerk, in 1920 gesticht door Simon Kimbangu gekoppeld aan het verzamelen van beeldmateriaal en getuigenissen.

Takenpakket / vaardigheden:

  • Op basis van je eigen voorkeur voor één van de bovenstaande onderwerpen zal je wegwijs worden gemaakt en begeleid door de MAS conservator Afrika.
  • Je hebt een neus voor archiefonderzoek en kan zelfstandig werken (onder meer in het MAS archief en de gespecialiseerde vakbibliotheek in het Hessenhuis of het  Felix stadsarchief,  ….)
  • Je hebt affiniteit voor Afrikaanse kunst  en /of een open blik voor niet-westers erfgoed.
  • Je heb interesse voor de veranderende beeldvorming over andere culturen
  • Je verzamelt historisch en actueel beeldmateriaal en documenten die  aan bod zullen komen  in de tentoonstelling.
  • Je kan gegevens (ook in het Frans en Engels) nauwkeurig  met bronvermelding verwerken.
  • Je resumeert de wetenschappelijke onderzoeksgegevens in een publiek toegankelijke zaaltekst of als een onderdeel van een multimedia installatie.
  • Je presenteert je onderzoek in een power point aan de MAS collega’s van publiekswerking en communicatie op het einde van de stage.

Return:

  • Je maakt kennis met de werking van een museum achter de schermen tijdens de voorbereiding van een nieuw tentoonstellingsproject
  • Je ontwikkelt expertise in de verwerking van wetenschappelijke gegevens tot een publieksvriendelijke presentatie

Stageopdracht 1

In het centrum van de stad Antwerpen vind je naast bekende kerken zoals Carolus Borromeus en Sint-Paulus ook tal van verborgen kapellen. Een enthousiaste Antwerpenaar is volop bezig om er informatie over te verzamelen: over de stichters, het interieur, het gebruik, enzovoort. Het MAS wil deze informatie omzetten tot een erfgoedroute die men kan ontdekken via de Antwerp Museum App. De stedelijke dienst Monumentenzorg verleent zijn medewerking. En samen met de opleiding Fotografie van de Karel de Grote hogeschool worden foto’s en animaties gemaakt. Met al die beelden en foto’s kan je weldra ontdekken wat er achter al die gesloten deuren verborgen gaat.

Takenpakket

  • Op basis van informatie van de dienst Communicatie en Marketing bekijk je hoe de verzamelde informatie herwerkt kan worden om in de Museum App te passen.
  • Je hebt een neus voor interessante weetjes en verbanden. Je toetst die af bij de vrijwilliger en de dienst Monumentenzorg. Indien nodig, ga je samen met hen verder op zoek naar ontbrekende informatie.
  • Je zorgt voor de redactie van tekstmateriaal op maat van de Antwerpse Museum App.
  • Je brengt de beschikbare beelden samen en bekijkt hoe ze het beste een plekje krijgen in de Antwerp Museum App. Je hebt daarbij oog voor copyrights.
  • Je voert de informatie in de Antwerp Museum App in.
  • Je stage (1 stagiair) loopt tijdens het tweede semester (voorjaar 2017).

Vaardigheden:

  • Zin voor taal en beeld
  • Nauwkeurig en consequent gegevens kunnen verwerken
  • Affiniteit met apps
  • Vlot contacten kunnen leggen en onderhouden
  • Zelfstandig aan de slag kunnen gaan
  • Een open blik om erfgoed en de erfgoedsector te bekijken of te leren kennen

Wat je erbij wint:

  • Ontwikkeling van expertise in verwerking van gegevens tot een publieksvriendelijke presentatie
  • Ervaring in de uitwerking van verhaallijnen
  • Ervaring met en inzicht in projectwerking
  • Kennismaking met een organisatie die de grenzen aftast van een museale én een stadsbrede erfgoedwerking
  • Een blik op het Antwerpse erfgoedveld en de uiteenlopende organisaties, diensten en personen die daarin actief zijn

Stageopdracht 2

Tentoonstelling “Congo in Antwerpen” (werktitel) in voorbereiding 2019-2020.

In 2020 zal het 100 jaar geleden zijn dat de Stad Antwerpen zo’n 2000 kunstvoorwerpen en rituele objecten verwierf uit de voormalige Belgische kolonie Congo. Tot deze kiemcollectie behoren Afrikaanse topstukken van diverse Congolese volken. Ze werden in 1920 aangekocht door het Stadsbestuur van Henri Pareyn, de Antwerpse pionier verzamelaar en handelaar in Afrikaanse kunst. In datzelfde jaar, maakte Louis Franck, toen Minister van Koloniën en stichter van de Koloniale Hogeschool (Antwerpen) een propaganda reis naar Congo. Talrijke Afrikaanse kunstvoorwerpen die hij zelf ter plaatse verwierf,  kwamen toen terecht in Tervuren maar ook in de afdeling Congolese kunst van het Museum Vleeshuis met als doel het Belgische publiek “beter vertrouwd te maken met de volken uit de kolonie.”  

In de loop der tijd werd de Afrika verzameling verder verrijkt met aankopen, legaten en schenkingen. Pas vanaf 1988 werd de Afrika collectie publiek tentoongesteld in het Etnografisch Museum, dat nu in het MAS is opgenomen. De tentoonstelling beoogt de kleine, internationaal gewaardeerde Afrika collectie van het MAS, waarvan er maar een deel permanent is opgesteld,  een bredere uitstraling te geven in een nieuw (historisch, antropologisch en actueel) contextueel kader. We gaan op zoek naar bekende en minder bekende historische sporen van het Afrikaanse erfgoed in de havenstad alsook naar hedendaagse facetten van de in Antwerpen levende Congolese gemeenschap.  Rode draad in het verhaal is de veranderende perceptie over Afrikanen in de beeldende kunsten (van de 16de eeuw tot heden)  alsook de cultuurhistorische waarde van het Afrikaanse erfgoed in het licht van traditie, vernieuwing en verandering.

Expo onderwerpen die aan bod komen voor medewerking van stagiairs:

  • De Antwerpse Wereldtentoonstellingen (1885-1894-1930): met focus op de presentatie van de Afrikaanse kunst  in de expo paviljoenen en de blik op de “Ander” (Afrikanen als kijkobject) in de gereconstrueerde namaakdorpen, zoals “Vivi aan de Schelde”.
  • Pionier verzamelaars in Afrikaanse kunst in het Antwerpse milieu: met de focus op de betekenis/ rol van de eerste verzamelaars bij de verwerving van de basiscollectie Congo door de stad Antwerpen (eind 19de – begin 20ste eeuw).  Onderzoek naar één  of meerdere van de volgende betrokken personen:
    • Louis Franck (1868-1937): Antwerps Schepen, Minister van Koloniën (1918-1925), stichter van de koloniale Hogeschool, reis naar Congo 1920, gratieverlening Simon Kimbangu, ….
    • Henri Pareyn (1869-1928): verzamelaar, kunsthandelaar, zakenman, een van de prominentste Belgische antiquairs in Afrikaanse kunst, met de  sensationele veiling na zijn dood in het Grand  Hotel Weber (Antwerpen)
    • Alexander Delcommune (1855-1922) militair, koloniaal officier van de Force Publique
    • Broers Vincent en Frans Claes: Antwerpse kunsthandelaars, stichtten in 1904 hun privé museum « Gulden Spoor », Frans was tevens curator van het Steen en Museum Vleeshuis.
    • J. Ernest Osterrieth (1826-1893) en familie: Duits/Antwerpse familie van zakenlui, bankiers, ondernemers, reders met handelscontacten in de voormalige Belgische kolonie.
  • Geschiedenis van de Koloniale Hogeschool Antwerpen (tot het huidige IOB): oprichting door Louis Franck om kolonialen klaar te stomen voor een verblijf in Congo. Na de onafhankelijkheid opgedoekt. In 2016 Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en Beheer. Opdracht: historiek van de instelling gekoppeld aan het verzamelen van getuigenissen van daar opgeleide studenten in de koloniale en postkoloniale periode.
  • Instituut Tropische Geneeskunde  Antwerpen: met focus op de historiek van de instelling, de bewaarde wandschilderingen van expo 1930 van de hand van de “Afrikanist” kunstenaar  Olivier Allard (1883-1933) gekoppeld aan een doorlichting van het fotoarchief van de instelling.
  • Zichtbare en verdwenen sporen van het koloniale verleden in de Scheldestad:  kritische doorlichting van monumenten, standbeelden, straatnamen, .. inclusief het verzamelen van getuigenissen (actiegroepen, Congolese gemeenschap) hieromtrent. Vb. monument Dhanis, standbeelden Leopold II (Ekeren), Pater De Deken (Wilrijk).
  • Onderzoek naar de migratie en integratie van verschillende Congolese  geloofsgemeenschappen en kerken in Antwerpen: met specifieke aandacht voor het Kimbangisme, de eerste syncretische Congolese  kerk, in 1920 gesticht door Simon Kimbangu gekoppeld aan het verzamelen van beeldmateriaal en getuigenissen.

Takenpakket / vaardigheden:

  • Op basis van je eigen voorkeur voor één van de bovenstaande onderwerpen zal je wegwijs worden gemaakt en begeleid door de MAS conservator Afrika.
  • Je hebt een neus voor archiefonderzoek en kan zelfstandig werken (onder meer in het MAS archief en de gespecialiseerde vakbibliotheek in het Hessenhuis of het  Felix stadsarchief,  ….)
  • Je hebt affiniteit voor Afrikaanse kunst  en /of een open blik voor niet-westers erfgoed.
  • Je heb interesse voor de veranderende beeldvorming over andere culturen
  • Je verzamelt historisch en actueel beeldmateriaal en documenten die  aan bod zullen komen  in de tentoonstelling.
  • Je kan gegevens (ook in het Frans en Engels) nauwkeurig  met bronvermelding verwerken.
  • Je resumeert de wetenschappelijke onderzoeksgegevens in een publiek toegankelijke zaaltekst of als een onderdeel van een multimedia installatie.
  • Je presenteert je onderzoek in een power point aan de MAS collega’s van publiekswerking en communicatie op het einde van de stage.

Return:

  • Je maakt kennis met de werking van een museum achter de schermen tijdens de voorbereiding van een nieuw tentoonstellingsproject
  • Je ontwikkelt expertise in de verwerking van wetenschappelijke gegevens tot een publieksvriendelijke presentatie

Periode:

  • Je loopt stage in het tweede semester (voorjaar 2017)
  • Er zijn max.  3 stage plaatsen beschikbaar 

Met het project ‘De Winkel om de Hoek’ zet het MAS in op buurtwinkels in het Antwerpse. Het gaat daarbij in het bijzonder om lokale winkels die voeding verkopen: van bakkers over slagers en groentewinkels tot vishandels en kruideniers. Ze zijn een vindplaats voor tal van verhalen: van winkeliers, klanten, toeleveranciers en passanten. Samen met deze mensen willen we op zoek gaan naar de sociale en economische rol van deze buurtwinkels en hun invloed op het uitzicht van de stad van 1950 tot vandaag.

De zoektocht naar sporen over het winkelverleden leidt tot een puzzel van getuigenissen van winkeliers, foto’s, documenten, objecten en andere bronnen. Een selectie daaruit zal aan het publiek worden gepresenteerd in het Kijkdepot van het MAS. Eén van de thema’s is publiciteit en productpromotie. Als stagiair krijg jij de opdracht om het materiaal over dit onderwerp in kaart te brengen, te ordenen en aan te vullen waar nodig. Daardoor krijg je de kans om interessante stukken op te speuren en de verhaallijn mee te ontwikkelen die later getoond wordt aan het publiek.

Vaardigheden waar je best een aanleg voor hebt:

  • Een open blik om erfgoed en de erfgoedsector te bekijken of te leren kennen
  • Zin hebben om in professionele en minder professionele collecties onderzoek te verrichten
  • Analytisch vermogen hebben om zinvolle selecties te maken van materialen en inhouden
  • Ideeën kunnen ontwikkelen
  • Gemakkelijk contacten kunnen leggen
  • Bereid zijn om buiten de muren van het museum aan de slag te gaan en dus met fiets of openbaar vervoer naar andere locaties te reizen
  • Zelfstandig aan de slag kunnen gaan

Wat je erbij wint:

  • Kennismaking met een organisatie die de grenzen aftast van een museale én een stadsbrede erfgoedwerking
  • Ervaring met en inzicht in het verzamel- en selectieproces van erfgoedprojecten
  • Ervaring met en inzicht in het ontwikkelen van erfgoedpresentaties
  • Ervaring in de uitwerking van verhaallijnen
  • Praktische kennismaking met erfgoedgemeenschappen