Collega Tessa Boeykens deed jarenlang onderzoek in en met de Guatemalteekse gemeenschap Copa AA La Esperanza. Hoe eis(t)en deze 'teruggekeerde' vluchtelingen hun plaats in de samenleving fysiek en figuurlijk weer op? Behalve een doctoraat in de geschiedenis levert dat dit FENOMENAAL staaltje op van co-creatie, participatief onderzoek en maatschappelijk engagement: een feest voor publiekshistorici en het bewijs dat geen enkele historicus/a zich moet gevangen voelen in een rol of genre!
In 1993 keerden duizenden Guatemalteekse vluchtelingen terug uit Mexico. Zij waren gevlucht voor het gewapend conflict en de genocide op de Mayabevolking. Na hun terugkeer eisten de Retornados, de ‘Teruggekeerden’, een stuk land van de overheid voor de heropbouw van hun gemeenschappen. Een van deze gemeenschappen is Copal AA La Esperanza.
Vandaag verdedigen ‘De Copaleros’ hun gemeenschap tegen de bouw van een stuwdam. Het vertellen van hun collectieve geschiedenis is daar een onderdeel van. Maar dat verzet is ook gevaarlijk. De overheid deinst niet terug voor een nieuwe golf van repressie. Zal de geschiedenis zich herhalen?