Bibliotheek Ruusbroecgenootschap

1. Promoot eens een erfgoedcollectie! 

De focus van de collectie van de Bibliotheek van het  Ruusbroecgenootschap maakt dat het erfgoed aansluit bij talrijke aspecten van de religieuze cultuur en de volksdevotie. De vele devotieboekjes, (boekjes met  geestelijke oefeningen, voorbeeldige levens, mirakelverhalen, gebedsblaadjes…), en de omvangrijke collectie devotieprenten bieden een uitstekende toegang tot de geleefde religieuze praktijk. 

Wij zoeken enthousiaste studenten, liefst met enige kennis van de katholieke cultuur, die met een open geest meewerken aan de publieke valorisatie van de collectie. Hij/zij presenteert op een creatieve manier een bepaalde deelcollectie (bv. de mirakelverhalen…), of een collectiestuk (een merkwaardige prent of handschrift) of schrijft een boeiend verhaal rond een thema gestoffeerd met objecten uit onze collectie (armenzorg, geloven in de stad, omgang met de dood, pijn en lijden…). Met je verhaal laat je zien hoe deze objecten gefunctioneerd hebben in de geloofsbeleving. De vorm waarin deze presentatie verpakt wordt is vrij te bepalen. Het kan gaan om een fysieke tentoonstelling, een webpresentatie, een blogbericht….  

Deze opdracht kan zowel in het eerste als in het tweede semester uitgevoerd worden.

2. Unieke stukken, unieke getuigen! 

We zoeken een enthousiaste student met enige affiniteit met de katholieke cultuur om het belang van de unieke getuigen van het spirituele en devotionele leven in de Lage Landen in onze collectie te vertalen naar een breder publiek. De vorm waarin dit verhaal geschreven wordt is bespreekbaar en ook inhoudelijk zijn er verschillende invalshoeken mogelijk.  

Voorbeeld 1: Het beeld kreeg tijdens de Contrareformatie een cruciale rol toebedeeld bij het stimuleren en verdiepen van de individuele geloofsbeleving. Kerken, kapellen en kloosters werden rijkelijk versierd met wandschilderingen, beeldhouwwerken, schilderijen en brandglasramen; Mariabeelden verschenen in het Antwerpse straatbeeld. Ook in het religieuze boek won het beeld aan belang. Geïllustreerde heiligenlevens, mirakelverhalen, meditatieboekjes maar ook losse devotieprenten die in kerkboeken bewaard werden, waren zeer gegeerd.

Aan de hand van een selectie van geïllustreerde Antwerpse zeventiende-eeuwse drukken breng je de boekillustratie in kaart: welk type illustraties werd gebruikt (front, vignet, geïllustreerde titelpagina, illustraties binnen/buiten collatie); wie waren de graveurs; wat wordt er getoond; en vertellen deze illustratie iets over de gangbare geloofspraktijk van die tijd?

Voorbeeld 2: De collectie oude drukken bevat nogal wat verzamelbundeltjes (convoluten) met soms meer dan honderd gebedsblaadjes. Wat vertelt zo’n bundeltje over de geloofsbeleving, wie bracht ooit deze afzonderlijk gedrukte gebedsblaadjes in één band samen? Welke gebeden komen erin voor? Zijn het vooral smeekbeden, gericht tot Maria en andere populaire heiligen, of zit er ook ander materiaal tussen? Welke bundeltjes zijn geïllustreerd en welke niet?

Voorbeeld 3: De collectie handschriften telt een groot aantal boeken uit de zeventiende en achttiende eeuw, dat nog weinig is bestudeerd. (1) Kies enkele verwante exemplaren om nader te onderzoeken en te presenteren (inhoudelijk, materieel, relatie met gedrukte bronnen, context van ontstaan); of (2) maak een vergelijking van al deze handschriften en stel een typering op (inhoudelijk, materieel, relatie met gedrukte bronnen); of (3) bekijk alle geïllustreerde handschriften en onderzoek de relatie tussen tekst en beeld, of de relatie tussen de prenten in de handschriften en dezelfde prenten in gedrukte boeken. 

Deze opdrachten kunnen zowel in het eerste als tweede semester uitgevoerd worden

3. Je Masterscriptie: een verhaal voor het brede publiek! 

Als je een masterscriptie maakt op het domein van de religieuze geschiedenis of de devotionele boekcultuur kunnen we in overleg een voorstel ontwikkelen dat in het verlengde ligt van je onderzoek maar dan afgestemd op het brede publiek. 

Deze opdracht kan in het eerste en tweede semester uitgevoerd worden.

1. Promoot eens een erfgoedcollectie! 

De focus van de collectie van de Bibliotheek van het  Ruusbroecgenootschap maakt dat het erfgoed aansluit bij talrijke aspecten van de religieuze cultuur en de volksdevotie. De vele devotieboekjes, (boekjes met  geestelijke oefeningen, voorbeeldige levens, mirakelverhalen, gebedsblaadjes…), en de omvangrijke collectie devotieprenten bieden een uitstekende toegang tot de geleefde religieuze praktijk. 

Wij zoeken enthousiaste studenten, liefst met enige kennis van de katholieke cultuur, die met een open geest meewerken aan de publieke valorisatie van de collectie. Hij/zij presenteert op een creatieve manier een bepaalde deelcollectie (bv. de mirakelverhalen…), of een collectiestuk (een merkwaardige prent of handschrift) of schrijft een boeiend verhaal rond een thema gestoffeerd met objecten uit onze collectie (armenzorg, geloven in de stad, omgang met de dood, pijn en lijden…). Met je verhaal laat je zien hoe deze objecten gefunctioneerd hebben in de geloofsbeleving. De vorm waarin deze presentatie verpakt wordt is vrij te bepalen. Het kan gaan om een fysieke tentoonstelling, een webpresentatie, een blogbericht….  

Deze opdracht kan zowel in het eerste als in het tweede semester uitgevoerd worden.

2. Unieke stukken, unieke getuigen! 

We zoeken een enthousiaste student met enige affiniteit met de katholieke cultuur om het belang van de unieke getuigen van het spirituele en devotionele leven in de Lage Landen in onze collectie te vertalen naar een breder publiek. De vorm waarin dit verhaal geschreven wordt is bespreekbaar en ook inhoudelijk zijn er verschillende invalshoeken mogelijk.  

Voorbeeld 1: De collectie oude drukken bevat nogal wat verzamelbundeltjes (convoluten) met soms meer dan honderd gebedsblaadjes. Wat vertelt zo’n bundeltje over de geloofsbeleving, wie bracht ooit deze afzonderlijk gedrukte gebedsblaadjes in één band samen? Welke gebeden komen erin voor? Zijn het vooral smeekbeden, gericht tot Maria en andere populaire heiligen, of zit er ook ander materiaal tussen? Welke bundeltjes zijn geïllustreerd en welke niet? 

Voorbeeld 2: De collectie oude drukken bevat meerdere devotionele werken, die jarenlang een grote populariteit genoten en waarvan (bijna) alle edities in ons magazijn staan. Een interessante invalshoek is het vergelijken van zo’n populaire druk uitgegeven in de tweede helft van de zeventiende eeuw met een uitgave van dezelfde titel uit het begin van de negentiende eeuw. Wat zijn de zichtbare verschillen op het vlak van vormgeving typografie, illustraties en formaat? Wat gebeurde er in de tussenliggende tijd? Zijn er inhoudelijke verschillen tussen deze edities (bijvoorbeeld toevoegingen of weglatingen)? Vertelt de band ons iets meer over het gebruik en de gebruiker? Zijn er gebruikssporen en provenancegegevens aanwezig?  

Voorbeeld 3: De collectie handschriften telt een groot aantal boeken uit de zeventiende en achttiende eeuw, dat nog weinig is bestudeerd. (1) Kies enkele verwante exemplaren om nader te onderzoeken en te presenteren (inhoudelijk, materieel, relatie met gedrukte bronnen, context van ontstaan); of (2) maak een vergelijking van al deze handschriften en stel een typering op (inhoudelijk, materieel, relatie met gedrukte bronnen); of (3) bekijk alle geïllustreerde handschriften en onderzoek de relatie tussen tekst en beeld, of de relatie tussen de prenten in de handschriften en dezelfde prenten in gedrukte boeken. 

Deze opdracht kan zowel in het eerste als tweede semester uitgevoerd worden

3. Word gastcurator in het Ruusbroecgenootschap en werk mee aan een web tentoonstelling van de expo Deugd & ondeugd in de 17de eeuw.  

In augustus 2019 was in de Universiteitsbibliotheek gedurende drie weken de pop-up expo Deugd & ondeugd in de 17de eeuw te zien. Aan de hand van een vijftigtal boeken uit de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek en uit de collectie van het Ruusbroecgenootschap werd dit boeiende thema geïllustreerd. Vanwege de rijkdom aan materiaal willen we een digitaal vervolgproject rond ditzelfde thema uitwerken, waarbij het de bedoeling is om de meest sprekende boeken uit te lichten om ’deugden en ondeugden’ onder de aandacht te brengen. Met oog voor de materiële toestand van de werken verkennen we samen de digitale mogelijkheden. – Dit project verloopt in nauwe samenwerking met de afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek , die zich op wandelafstand bevindt. 

Deze opdracht kan enkel in het tweede semester uitgevoerd worden

4. Je Masterscriptie: een verhaal voor het brede publiek! 

Als je een masterscriptie maakt op het domein van de religieuze geschiedenis of de devotionele boekcultuur kunnen we in overleg een voorstel ontwikkelen dat in het verlengde ligt van je onderzoek maar dan afgestemd op het brede publiek. 

Deze opdracht kan in het eerste en tweede semester uitgevoerd worden.

5. 100 jaar Ruusbroecgenootschap 

In 2025 bestaat het Ruusbroecgenootschap 100 jaar. Dat zal op gepaste wijze worden gevierd. De stagiaire wordt gevraagd zich in te lezen in de geschiedenis van het genootschap, de archieven van de voormalige leden van het genootschap te bekijken en met enkele huidige personeelsleden te spreken over de geschiedenis van het genootschap. Na deze inwerkperiode wordt in samenspraak met de begeleider(s) de invalshoek voor het interview met een van de gepensioneerde oud-personeelsleden gekozen. Het resultaat wordt in samenwerking met de begeleider(s) uitgewerkt tot een bijdrage in het tijdschrift van het Ruusbroecgenootschap Ons Geestelijk Erf. 

Deze opdracht kan in het eerste en tweede semester uitgevoerd worden.

1. Promoot eens een erfgoedcollectie!

De focus van de collectie van de Bibliotheek van het  Ruusbroecgenootschap maakt dat het erfgoed aansluit bij talrijke aspecten van de religieuze cultuur en de volksdevotie. De vele devotieboekjes, (boekjes met  geestelijke oefeningen, voorbeeldige levens, mirakelverhalen, gebedsblaadjes…), en de omvangrijke collectie devotieprenten bieden een uitstekende toegang tot de geleefde religieuze praktijk.

Wij zoeken enthousiaste studenten, liefst met enige kennis van de katholieke cultuur, die met een open geest meewerken aan de publieke valorisatie van de collectie. Hij/zij presenteert op een creatieve manier een bepaalde deelcollectie (bv. de mirakelverhalen…), of een collectiestuk (een merkwaardige prent of handschrift) of schrijft een boeiend verhaal rond een thema gestoffeerd met objecten uit onze collectie (armenzorg, geloven in de stad, omgang met de dood, pijn en lijden…). Met je verhaal laat je zien hoe deze objecten gefunctioneerd hebben in de geloofsbeleving. De vorm waarin deze presentatie verpakt wordt is vrij te bepalen. Het kan gaan om een fysieke tentoonstelling, een webpresentatie, een blogbericht….

Deze opdracht kan zowel in het eerste als in het tweede semester uitgevoerd worden.

2. Unieke stukken, unieke getuigen!

We zoeken een enthousiaste student, liefst met enige kennis van de katholieke cultuur om het belang van deze unieke getuigen te vertalen naar een breder publiek. De vorm waarin dit verhaal geschreven wordt is bespreekbaar en ook inhoudelijk zijn er verschillende invalshoeken mogelijk.

Er zitten in de collectie bijvoorbeeld nogal wat verzamelbundeltjes met soms meer dan honderd gebedsblaadjes. Wat vertelt zo’n bundel over de geloofsbeleving, wie bracht ooit deze afzonderlijk gedrukte gebedsblaadjes in één band samen? Welke gebeden komen erin voor? Zijn het vooral smeekbeden, gericht tot Maria, of andere populaire heiligen; zijn ze geïllustreerd en welke types wel en welke niet…

Een andere invalshoek zou kunnen zijn te kijken naar  een editie van een populaire druk uitgegeven in de tweede helft van de zeventiende eeuw en die te vergelijken met een uitgave van dezelfde titel maar dan uitgegeven in het begin van de negentiende eeuw. Welke zijn de zichtbare verschillen voor wat de vormgeving betreft? Lettertype, illustraties, formaat…En wat gebeurde er in de tussenliggende tijd. Vertelt de band ons iets meer over het gebruik/gebruiker? Zijn er bijvoorbeeld gebruikssporen aanwezig, provenancegegevens?   Zijn er inhoudelijke verschillen? Toevoegingen, weglatingen…

Deze opdracht kan zowel in het eerste als in het tweede semester uitgevoerd worden

3. Word gastcurator in het Ruusbroecgenootschapen en werk mee aan een webtoepassing van een expo rond deugd & ondeugd in de 17de eeuw.

In augustus 2019 liep in de Universiteitsbibliotheek  gedurende drie weken een pop-up expo rond dit thema, aan de hand van een 50-tal boeken uit de Bijzondere Collecties van de UA en uit de collectie van het Ruusbroecgenootschap. Heel graag willen we een digitaal project rond ditzelfde thema uitwerken, waarbij we samen de mogelijkheden verkennen. Bedoeling is om de meest sprekende boeken uit te lichten om een boeiend thema onder de aandacht te brengen. – Dit project verloopt in nauwe samenwerking met de afdeling Bijzondere Collecties, Universiteitsbibliotheek Antwerpen dat zich op wandelafstand bevindt.

Deze opdracht kan zowel in het eerste als in het tweede semester uitgevoerd worden

4. Je Masterscriptie: een verhaal voor het brede publiek!

Als je een masterscriptie maakt op het domein van de religieuze geschiedenis of de devotionele boekcultuur kunnen we in overleg een voorstel ontwikkelen dat in het verlengde ligt van je onderzoek maar dan afgestemd op het brede publiek.

Deze opdracht kan in het eerste en tweede semester uitgevoerd worden.

Stageopdracht 1. Promoot eens een erfgoedcollectie!

De focus van de collectie van de Bibliotheek van het  Ruusbroecgenootschap maakt dat het erfgoed aansluit bij talrijke aspecten van de religieuze cultuur en de volksdevotie. De vele devotieboekjes, (boekjes met  geestelijke oefeningen, voorbeeldige levens, mirakelverhalen, gebedsblaadjes…), en de omvangrijke collectie devotieprenten bieden een uitstekende toegang tot de geleefde religieuze praktijk.

Wij zoeken enthousiaste studenten, liefst met enige kennis van de katholieke cultuur, die met een open geest meewerken aan de publieke valorisatie van de collectie. Hij/zij presenteert op een creatieve manier een bepaalde deelcollectie (bv. de mirakelverhalen…), of een collectiestuk (een merkwaardige prent of handschrift) of schrijft een boeiend verhaal rond een thema gestoffeerd met objecten uit onze collectie (armenzorg, geloven in de stad, omgang met de dood…). Met je verhaal laat je zien hoe deze objecten gefunctioneerd hebben in de geloofsbeleving. De vorm waarin deze presentatie verpakt wordt is, vrij te bepalen. Het kan gaan om een fysiek tentoonstelling, een webpresentatie, een blogbericht….

Deze opdracht kan zowel in het eerste als in het tweede semester uitgevoerd worden.

Stageopdracht 2. Unieke stukken, unieke getuigen!

We zoeken een enthousiaste student, liefst met enige kennis van de katholieke cultuur om het belang van deze unieke getuigen te vertalen naar een breder publiek. De vorm waarin dit verhaal geschreven wordt is bespreekbaar en ook inhoudelijk zijn er verschillende invalshoeken mogelijk.

Er zitten in de collectie bijvoorbeeld nogal wat verzamelbundeltjes met soms meer dan honderd gebedsblaadjes. Wat vertelt zo’n bundel over de geloofsbeleving, wie bracht ooit deze afzonderlijk gedrukte gebedsblaadjes in één band samen? Welke gebeden komen erin voor? Zijn het vooral smeekbeden, gericht tot Maria, of andere populaire heiligen; zijn ze geïllustreerd en welke types wel en welke niet…

Een andere invalshoek zou kunnen zijn te kijken naar  een editie van een populaire druk uitgegeven in de tweede helft van de zeventiende eeuw en die te vergelijken met een uitgave van dezelfde titel maar dan uitgegeven in het begin van de negentiende eeuw. Welke zijn de zichtbare verschillen voor wat de vormgeving betreft? Lettertype, illustraties, formaat…En wat gebeurde er in de tussenliggende tijd. Vertelt de band ons iets meer over het gebruik/gebruiker? Zijn er bijvoorbeeld gebruikssporen aanwezig, provenancegegevens?   Zijn er inhoudelijke verschillen? Toevoegingen, weglatingen…

Deze opdracht kan zowel in het eerste als in het tweede semester uitgevoerd worden

Stageopdracht 3. Je Masterscriptie: een verhaal voor het brede publiek!

Als je een masterscriptie maakt op het domein van de religieuze geschiedenis of de devotionele boekcultuur kunnen we in overleg een voorstel ontwikkelen dat in het verlengde ligt van je onderzoek maar dan afgestemd op het brede publiek.

Deze opdracht kan in het eerste en tweede semester uitgevoerd worden.

Erfgoeddag 2018

De editie van Erfgoeddag 2018 heeft als thema ‘Kies voor Erfgoed’. Het TIJD-SCHRIFT, uitgegeven door Heemkunde Vlaanderen zal ook in 2018 een themanummer wijden aan het onderwerp van de Erfgoeddag. In twintig artikelen beoogt de redactie een mooi beeld te brengen van het diverse erfgoed dat erfgoedinstellingen, -verenigingen en –liefhebbers bewaren en koesteren. Ook de Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap wordt uitgenodigd om een deelcollectie uit haar bibliotheek voor te stellen.

De focus van de collectie van het Ruusbroecgenootschap maakt dat het gepresenteerde erfgoed aansluit bij talrijke aspecten van de religieuze cultuur en de volksdevotie. De vele devotieboekjes, (boekjes met  geestelijke oefeningen, voorbeeldige levens, mirakelverhalen, gebedsblaadjes…), en de omvangrijke collectie devotieprenten bieden een uitstekende toegang tot de geleefde religieuze praktijk.

Wij zoeken een enthousiaste studente, liefst met enige kennis van de katholieke cultuur, die in een wervend artikel deze relicten presenteert, vertelt waarom dit erfgoed het verdient om door heemkundigen te worden onderzocht en geeft de amateurhistoricus  de nodige handvaten (o.a. een beredeneerde bibliografie) om deze bron verder te onderzoeken. Hij/zij verpakt dit allemaal in een artikel van 1500 woorden aangevuld met relevant illustratiemateriaal.  Dit alles levert de student een artikel in een peer-reviewed  tijdschrift dat midden 2018 verschijnt.

Deze opdracht kan enkel in het eerste semester uitgevoerd worden. Definitieve versie van het artikel moet voor 1 maart ingediend worden.

Stageopdracht 1

Stukjes mensen, hele verhalen

Houtsplinters, botstukjes, knoppen van de pauselijke garderobe en een nagel van Jezus’ Kruis – het lijkt een wat vreemd amalgaam en niet het verzamelen waard, maar nog niet eens zo lang geleden werden deze fragmenten ijverig gecollectioneerd en weggeschonken als een stukje hemel op aarde. De bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap van de Universiteit Antwerpen bezit een uitgebreide collectie van deze relieken. Mooi verpakt in kleine doosjes, medaillons of met ijverige huisvlijt op devotionele prentjes geplakt werden deze relieken wel bewaard, maar nog niet ontsloten of beschreven. Het materiaal biedt nochtans een uitstekende toegang tot de geleefde religieuze praktijk. Het gaat hier immers niet om relieken die in pronkerige, zilveren of gouden reliekhouders vanop afstand te bewonderen waren, maar om de relieken die de “gewone” gelovige koesterde. 

We zoeken een enthousiaste student, liefst met enige kennis van de katholieke cultuur om de relieken te inventariseren en het belang en het gebruik ervan te vertalen naar een breder publiek. Dit zal gebeuren aan hand van een digitale tentoonstelling op de website van het Ruusbroecgenootschap. Hierbij zijn er verschillende invalshoeken mogelijk: zo kan men werken aan hand van thematische clusters (souvenirs uit het Heilige land of nieuwe bedevaartsoorden, Vlaamse heiligen of de jeugdheiligen die de studenten van de Jezuïetencolleges werden voorgehouden), meer praktijkgericht onderzoek verrichten (de tactiele ervaring van het openen van zo een doosje, het bij zich dragen van een reliek of het wegschenken ervan) maar men zou zich ook kunnen toespitsen op het institutionele kader en aandacht besteden aan de begeleidende brieven die de echtheid van de relieken garandeerden.

Stageopdracht 2

Erfgoeddag 2017: Zorgen voor Zorg

De editie van Erfgoeddag 2017 heeft als thema ‘Zorg’ en zal aandacht hebben voor de zorgsector, dementie en de geschiedenis van zorg in het algemeen. De bibliothecarissen van de Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap en de afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek hebben de gewoonte om elk jaar een aangepast publieksevenement uit te werken rond het voorgestelde thema. Zo ontwikkelden we tentoonstelling en audiovisuele presentatie, verzorgden we rondleidingen en organiseerden we workshops. Voor de Erfgoeddag 2017 zoeken wij een enthousiaste stagiaire die het erfgoedmateriaal van de collecties van de Bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap en de Universiteitsbibliotheek fileert op relevante stukken en deze op een originele manier onder de aandacht brengt.

Stageopdracht 3

Je Masterscriptie: een verhaal voor het brede publiek!

Als je een masterscriptie maakt op het domein van de religieuze geschiedenis of de devotionele boekcultuur kunnen we in overleg een voorstel ontwikkelen dat in het verlengde ligt van je onderzoek en dat afgestemd is op het brede publiek.