AMSAB - Instituut voor Sociale Geschiedenis

Publiekswerking en -programmatie

Expo Democratische Turkse Volksvereniging (DHKD)

De Democratische Turkse Volksvereniging (DHKD) is een van de oudste 'zelforganisaties' van het land en een pionier in Vlaanderen wat betreft de strijd voor rechten, emancipatie en integratie van minderheden. Ze werd officieel opgericht in 1981 door een groep progressieve Turkse Gentenaars en bleef zich veertig jaar lang actief inzetten voor de stedelijke en Vlaamse samenleving. Zo stond ze mee aan de wieg van het debat rond migrantenstemrecht, de strijd tegen onderwijsdiscriminatie, racisme en gender-ongelijkheid. 

Naar aanleiding van de 40-jarige verjaardag van DHKD werd in 2021 een erfgoedtraject opgestart om de geschiedenis van deze pioniersvereniging te bewaren, onderzoeken en ontsluiten. In dit traject nemen jongeren van DHKD (derde generatie) het voortouw om archieven te verzamelen, interviews af te nemen en een narratief te vormen dat niet alleen relevant is voor het verleden, maar ook in de huidige context én voor de toekomst. Hoe komt het dat sommige problemen zelfs na veertig jaar strijd niet zijn opgelost? En op welk vlak zijn er wél veranderingen merkbaar? Het traject landt in 2023 met een expo in Amsab-ISG onder de titel ‘Wij zijn nooit de Turken geweest’.

De stagiair zoekt mee naar materiaal over DHKD, vult de tijdlijn van DHKD aan en helpt bij de organisatie van een randprogramma tijdens de expo.

Programmatie bij de expo over Lucie Kamusokera

Op 10 november start bij Amsab-ISG een tentoonstelling met werken van Lucie Kamusokera. Deze Congolese kunstenares borduurt de geschiedenis van de Democratische Republiek Congo op jutezakken. ​Een tentoonstelling die qua randactiviteiten en communicatie heel wat potentieel biedt.

Schafttijd

Tijdens de Week van de Smaak (21-27 november) organiseren we in het kader van het schafttijdproject ​(zie: schafttijd.org) lunchcauserieën rond de schafttijd van onder meer muzikanten (wat staat er op hun rider?). We willen daarbij in samenwerking met een organisatie gericht op voedselverspilling een lunch aanbieden.

Wil je ons bij de voorbereiding, de organisatie en de communicatie van deze activiteiten helpen? ​Ben je nieuwsgierig naar de opbouw van een tentoonstelling? Wil je weten hoe het er achter de schermen aan toe gaat in het erfgoedveld?

​Wij zoeken we een enthousiaste creatieveling die makkelijk contacten legt, zowel zelfstandig als in groep goed functioneert en over een vlotte pen beschikt. Affiniteit met de onderwerpen en kennis van het Frans zijn pluspunten. Wij ondersteunen je om jouw inventieve ideeën naar de praktijk te vertalen.

Aan de definitieve toewijzing gaat een verkennend gesprek met de mentor vooraf. 

Schafttijd

Misschien stond je er nog nooit bij stil, maar onze brooddoos geeft heel wat prijs over de samenleving waarin we leven. Niet alleen wat we eten, maar ook de manier hoe we onze lunchpauze invullen, vertelt heel wat over de maatschappij en hoe die verandert.
Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis gaat met een podcastreeks de uitdaging aan om zicht te krijgen op de invulling van de middagpauze van de werkende mens in het verleden en vandaag.  Hiervoor grasduinen we in de ruime collectie mondelinge getuigenissen in verschillende archieven en vullen die verhalen van weleer aan met nieuwe hedendaagse verhalen vanop de werkvloer.

Wil je ons bij dit participatieve publieksproject helpen?

Dit kan door mee te werken aan de voorbereiding van één of meerdere van de volgende activiteiten:

• Podcast
  Je denkt mee over interessante getuigen en insteken voor de podcastafleveringen, helpt bij de selectie van audiofragmenten en draagt bij aan de promotiecampagne voor de podcastreeks.
• Erfgoeddag 2022
  Naar aanleiding van de Erfgoeddag met als thema ‘onderwijs’ organiseren we in een secundaire school een project rond schoolmaaltijden (generatie-interviews) en een tentoonstelling rond de propaganda in onze collectie voor het officieel onderwijs. Je werkt mee aan de voorbereiding en de uitwerking van dit initiatief.
• Fototentoonstelling
  Naar aanleiding van de voorstelling van de podcastreeks tijdens de Week van de Smaak (november 2022), tonen we beelden van de schafttijd uit onze collectie, gemaakt door professionele fotografen. Je werkt mee aan de samenstelling, de uitwerking en de promotie van de tentoonstelling en aan de lancering van een fotowedstrijd rond schafttijd.
• Debat
  In het kader van het Festival van de Gelijkheid 2022 werk je mee aan de voorbereiding en de communicatie van een debat over work-life balance.

Hiervoor zoeken we een enthousiaste creatieveling met een goede pen. Wij ondersteunen je om jouw inventieve ideeën naar de praktijk te vertalen.

Pluspunten: Je bent thuis in het gebruik van diverse (digitale) media en kreeg in je opleiding al te maken met mondelinge getuigenissen.

Deze stage verwacht een grote mate van zelfstandigheid. Aan de definitieve toewijzing gaat daarom een verkennend gesprek met de mentor vooraf.

Wat zit er in uw brooddoos?

Eind 19e eeuw eisen en verkrijgen arbeiders behoorlijke tijd om te eten – toen waren werkdagen van 12 uur geen uitzondering . Nu, anderhalve eeuw later, gaat Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis op zoek naar hoe die ‘schafttijd’ ondertussen is ingevuld. Niet alleen de brooddoos en de inhoud ervan, maar ook hoe we die pauze invullen, vertelt ons veel over onze samenleving, de sociale verschuivingen, het ecologisch bewustzijn, de balans werk/privé, de mondialisering, enzovoort.

Hoe kan je ons bij dit participatieve publieksproject ondersteunen?

• Verzamelen van inhoudelijk en visueel aantrekkelijk erfgoedmateriaal.
• Meewerken aan (de voorbereiding van) verschillende initiatieven (o.m. debat rond schafttijd tijdens Festival van de Gelijkheid, workshops ism Histories)
• Meewerken aan de communicatie rond het project (website, voorbereiding tento en brochure)
• Vergaderingen met de diverse projectpartners bijwonen

Vaardigheden

We zoeken een creatieveling met wilde en originele ideeën die ze ook goed kan overbrengen. Wij denken mee hoe we die kunnen vertalen naar de praktijk.

Pluspunten: Je bent thuis in het gebruik van digitale instrumenten en technieken.

2018 is voor Amsab-ISG een nieuw begin. We keren dan namelijk met de hele ploeg terug naar ons vertrouwd adres. Van mei 2016 tot januari 2018 verhuisden we naar een andere locatie omdat het gebouw in de Bagattenstraat in Gent volledig gerenoveerd werd. Niet alleen met het oog op een betere toegankelijkheid en een verhoogd werkcomfort, maar ook om een open huis te worden naar het publiek.

Amsab-medewerker Hendrik Ollivier:

‘[…] Uitnodigend glaswerk en licht moet de bezoekers meteen naar de nieuwe publieksruimten aan de achterzijde leiden.De oude, industrieel aandoende bakstenen zijgevel werd afgebroken om plaats te maken voor een drie verdiepingen hoge glazen wand. Daarachter, op een tussenverdieping de nieuwe leeszaal, op het gelijkvloers een multifunctionele ruimte, die plaats biedt voor kleine tentoonstellingen, voor lezingen of workshops. Een plaats ook voor informele vergaderingen of ontmoetingen, gelegenheid voor een koffiepauze, met enkele lopende tijdschriften binnen handbereik, zonder de formele procedures van de ‘echte’ leeszaal. De glazen gevel biedt zicht op de verruimde binnentuin die nu ook toegankelijk is langs de kant van de Backstay. Licht, ruimte, openheid geven de nieuwe architectuur de uitstraling die past bij het beleid van openheid, toegankelijkheid en dienstbaarheid dat Amsab-ISG al jaren huldigt.’

De opening van het gebouw in de lente van 2018 moet dan ook een groot feest worden, waarbij we het publiek actief willen betrekken. We zijn dus op zoek naar een enthousiaste publiekshistoricus/a in spe met veel creatieve ideeën die mee met ons de opening wil vorm geven.

Stageopdracht 1

Het archief van Camille Huysmans: of hoe breng je een collectie van een belangrijk Belgisch politicus naar een breed publiek?

Camille Huysmans (1871-1968) sloot zich reeds op zeer jonge leeftijd aan bij de Belgische Werkliedenpartij (BWP). Hij was tot 1904 journalist voor een aantal socialistische tijdschriften en was daarna nog even actief in de vakbeweging. De politieke doorbraak in eigen land kwam er niet zo vlot. Als socialist en flamingant moest Huysmans zijn kunnen eerst bewijzen in de gemeentepolitiek te Brussel en Antwerpen. Van 1905 tot 1922 was Huysmans secretaris van de Tweede Internationale. In die functie probeerde hij in 1917 samen met de neutrale Nederlandse en Scandinavische socialisten een conferentie te organiseren in Stockholm om met socialisten uit de beide strijdende kampen een mogelijke vrede te bespreken.

Van 1933 tot 1940 en van 1944 tot 1946 was hij burgemeester van Antwerpen. Van 1939 tot 1944 was hij opnieuw secretaris én voorzitter van de Tweede Internationale, mede door zijn ervaringen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de Tweede Wereldoorlog week hij uit naar Londen.

Hij was een grote voorvechter van de Vlaamse Beweging en voerde een onafgebroken strijd voor de vernederlandsing van de Universiteit Gent. Dit deed hij samen met de katholiek Frans Van Cauwelaert en de liberaal Louis Franck ('de drie kraaiende hanen'). Als minister van Schone Kunsten en Onderwijs in de regeringen-Poullet en -Jaspar I maakte hij de weg vrij voor de vernederlandsing. Op 3 september 1945 werd Camille Huysmans benoemd tot minister van Staat. Het jaar nadien, hij was toen al 75 jaar, werd hij eerste minister en leidde hij een regering bestaande uit socialisten, liberalen en communisten. Die regering hield niet lang stand, maar in de daarop volgende regeringen-Spaak III en -IV werd hij minister van Openbaar Onderwijs.

Hij bleef tot op zeer hoge leeftijd populair.  De nationale hulde voor zijn 80e verjaardag groeide uit tot een manifestatie met meer dan 100.000 deelnemers. Op 83-jarige leeftijd werd hij nog voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Het was zijn wens om als eerste eeuweling in het parlement te zetelen, maar hij werd in 1965 van de BSP-kandidatenlijst geweerd wegens zijn hoge leeftijd. Huysmans kwam daarom op met een scheurlijst ‘De Socialist’, maar werd ondanks zijn groot aantal voorkeurstemmen (14.937) niet herkozen als volksvertegenwoordiger.

Inhoud stage

Het archief van Camille Huysmans is eigendom van de stad Antwerpen. Het werkt verwerkt door en lange tijd bewaard in het Letterenhuis in Antwerpen. Enkele jaren geleden werd het overgebracht naar Amsab-ISG, omdat het veel meer aansluit op het collectieprofiel van onze instelling. Het wordt momenteel volledig herwerkt. In april 2017 zal het afgewerkt zijn.

In 2017 willen we de ongemeen rijke collectie van deze belangrijke Belgische politicus aan het brede publiek voorstellen, niet in één grote tentoonstelling, maar in verschillende kleinere publieksmomenten. We denken aan een digitale presentatie van zijn leven, op basis van de foto-, film- en auditieve bronnen die zich in zijn archief bevinden, een kleine fysieke tentoonstelling over een van zijn brede interessevelden (bv. thuisarbeid) in de ruimte van Samen Sterker op de Vrijdagmarkt, enz.

Takenpakket:

• Kennismaking met de figuur Huysmans en zijn collectie
• Uitwerken van een parcours en aanzet tot scenario voor de publieksmomenten.   

Stageopdracht 2

Erfgoed en dementie: een pilootproject in Amsab-ISG

‘Hoewel we het er allemaal over eens zijn dat erfgoedinstellingen er niet alleen horen te zijn voor onderzoekers van allerlei slag, erfgoedliefhebbers en culturo’s, is een structurele en duurzame participatie van mensen uit niet-traditionele doelgroepen en kansengroepen op zijn zachtst gezegd een uitdaging.’ 
(Bart De Nil & Herlinde Dely, Erfgoed en dementie)

Een van die doelgroepen zijn mensen met dementie. Wereldwijd zijn er al 44 miljoen, in Vlaanderen naar schatting 100.000. Een speciale G8-dementietop heef tin 2013 een internationaal actieplan gelanceerd, met als een van de aandachtspunten het dementievriendelijker maken van de maatschappij en de leefomgeving van personen met een dementie. Dit kan onder meer door het ontwikkelen van reminiscentietechnieken en -instrumenten die kunnen worden ingezet bij de therapie van personen met een dementie.

Ook de erfgoedsector kan daarbij helpen. Verschillende erfgoedinstellingen ontwikkelden al een aanbod, bv. in de vorm van een koffer met objecten en foto’s, waarmee werd gewerkt in een specifiek woonzorgcentrum. Vermits Amsab-ISG dit jaar in de gebouwen van de mutualiteit Bond Moyson Oost-Vlaanderen is gehuisvest (het gebouw in de Bagattenstraat is in volle renovatie), willen we van de gelegenheid gebruik maken om, in overleg met de dienst die hier bezig met personen met dementie, een pakket uit te werken met stukken uit de Amsab-collectie.

Takenpakket:

• Inwerken in het onderwerp
• Contact met de diensten in de mutualiteit
• Uitwerken van een scenario voor een reminiscentie-aanbod, op basis van de collectie van Amsab-ISG

Aan de slag over het kanaal. Belgische vluchtelingen in Engeland tijdens WO I.

Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis werkt momenteel aan een project over Belgische vluchtelingen in Engeland tijdens WO I. Bedoeling is zowel getuigenissen uit België als uit Engeland te verzamelen. Hiervoor lanceren we een oproep naar getuigenissen, documenten en foto’s.

Het verzamelde materiaal wordt getoond en verwerkt op een website (www.belgianrefugees14-18.be), en in een virtuele tentoonstelling (vanaf februari 2017) die zeer breed zal verspreid worden. Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis coördineert dit internationaal cultureel erfgoedproject dat ondersteund wordt door de Vlaamse overheid. Het wordt mee gedragen door een aantal toonaangevende internationale partners. Voor Engeland zijn dat: het Imperial War Museum, het University College London, de Women’s Library van de London School of Economics en het People’s History Museum in Manchester.Engeland. In Vlaanderen zijn In Flanders Fields Museum, Red Star Line Museum, Koninklijke Bibliotheek België, Heemkunde Vlaanderen en Familiekunde Vlaanderen onze partners.

Wil je meewerken aan een historisch onderwerp dat vandaag razend actueel is?

• Kan je je vrijmaken op 15 november om mee te helpen bij de crowdsourcing die we in samenwerking met het Red Star Line in Antwerpen organiseren?
• En eventueel op 21 november om dit evenement te herhalen in Manchester in het People’s History Museum? (in zoverre daar geld kan voor gevonden worden …))
• Ben je een goede interviewer zodat je de interessantste getuigenissen, verzameld op de crowdsourcingsdag, verder kan uitwerken?
• Wil je graag meehelpen aan het verfijnen van het tentoonstellingscenario, het uitwerken van het interactieve aspect ervan en de selectie van de documenten?
• Ben je goed in redactiewerk zodat je kan helpen met het vertalen van de getuigenissen naar een boeiende websitetekst?

Het AMSAB werkt momenteel aan het project ‘Aan de slag in Engeland’ over Belgische vluchtelingen over het Kanaal tijdens WOI. De nadruk zal vooral liggen op arbeiders die vnl. in de munitiefabrieken terechtkwamen. Hiervoor zetten we een crowdsourcing op ism het People’s History Museum in Manchester. De stagiair(e) zou dit project mee kunnen helpen opstarten.